Wielu naukowców zaleca rezygnację ze zmiany czasu ze względu na potencjalny zły wpływ na zdrowie ludzi.
Utrata godziny popołudniowego światła dziennego brzmi jak ponura zapowiedź ciemnych zimowych miesięcy, a co najmniej jedno badanie naukowe ze Skandynawii wykazało wzrost liczby osób szukających pomocy w walce z depresją po cofnięciu zegarów w listopadzie.
Badania dowodzą, że wiosenna zmiana czasu może być bardziej niebezpieczna, wiążąc się z większą ilością potencjalnych wypadków drogowych i zawałów serca oraz innych problemów zdrowotnych.
Oto co nauka ma do powiedzenia na temat rytuału, który dwa razy w roku dotyczy prawie 2 miliardów ludzi na całym świecie.
Wpływ na sen
Doktor Phyllis Zee, zajmująca się badaniem snu na Northwestern Medicine w Chicago, wiąże zmianę czasu z zaburzeniem w harmonogramie snu. Jest to potencjalny problem w czasach, gdy tak wiele osób cierpi z powodu niewystarczającej ilości snu.
Około 1 na 3 dorosłych w USA śpi mniej niż zalecane siedem lub więcej godzin w ciągu nocy, a ponad połowa nastolatków w USA nie ma zapewnionych przynajmniej 8 godzin nocnego odpoczynku. Jedno z przeprowadzonych w USA badań wykazało, że w tygodniu po wiosennej zmianie czasu nastolatki spały około 2.5 godziny mniej niż tydzień wcześniej. Wiele osób nigdy nie nadrobi zaległości w ilości snu w ciągu kolejnych sześciu miesięcy.
Badania sugerują, że chroniczny niedobór snu może zwiększać poziom hormonów stresu, które zwiększają częstość akcji serca i ciśnienie krwi oraz związków chemicznych wywołujących stany zapalne.
Problemy sercowe
Wykazano również, że krew ma tendencję do szybszego krzepnięcia rano. Zmiany te leżą u podstaw wyjaśnienia, dlaczego zawały serca są bardziej powszechne rano i mogą dokumentować badania wskazujące, że ilość zawałów serca nieznacznie rośnie w poniedziałek po przestawieniu zegarów na wiosnę, kiedy ludzie wstają godzinę wcześniej niż zwykle.
Barry Franklin, dyrektor profilaktyki kardiologii i rehabilitacji kardiologicznej w szpitalu Beaumont Health w Royal Oak w stanie Michigan, powiedział, że zwiększone ryzyko związane ze zmianą czasu występuje głównie u osób podatnych na choroby serca. Badania sugerują, że osoby te powracają do zwykłego poziomu ryzyka po jesiennej zmianie czasu.
Wypadki samochodowe
Liczne badania połączyły początek czasu letniego z krótkim okresem wzrostu liczby wypadków samochodowych oraz ze słabymi wynikami testów czujności, prawdopodobnie z powodu straty snu.
Niemieckie badanie wykazało wzrost liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w tygodniu po przejściu na czas letni, ale nie odnotowano takiego wzrostu jesienią.
Nasze zegary wewnętrzne
Biolodzy są przekonani, że niekorzystne skutki zdrowotne wynikające ze zmiany czasu są związane z niedopasowaniem zegara słonecznego, naszego zegara społecznego (harmonogramów szkoły i pracy) oraz 24-godzinnego zegara biologicznego organizmu.
Tykając na poziomie molekularnym, zegar biologiczny jest ustawiany przez ekspozycję na światło słoneczne i ciemność. Reguluje funkcje organizmu, takie jak metabolizm, ciśnienie krwi i hormony, które wpływają na sen i czujność. Zakłócenia zegara biologicznego związane są z otyłością, depresją, cukrzycą, problemami z sercem oraz innymi dolegliwościami.
Till Roennenberg, specjalista ds. rytmu dobowego, twierdzi, że niedopasowanie o jedną godzinę dziennie jest szkodliwe, nawet jeśli trwa tylko kilka miesięcy.
W Stanach Zjednoczonych czas letni trwa od drugiej niedzieli marca do pierwszej niedzieli listopada. Zmiana czasu została wprowadzona 100 lat temu w celu oszczędzania energii. Współczesne badania dowodzą jednak, że oszczędności są żadne lub bardzo niewielkie.
Roenneberg i Zee z Northwestern są współautorami niedawnego badania, opowiadając się za powrotem do standardowego czasu na dobre.
„Jeśli chcemy poprawić ludzkie zdrowie, nie powinniśmy walczyć z naszym zegarem biologicznym i dlatego powinniśmy porzucić czas letni” – czytamy w oświadczeniu.
Monitor