Przyszłość dostaw amerykańskiego uzbrojenia dla Ukrainy stoi pod znakiem zapytania. Jest to poważne wyzwanie, gdyż wiele z najskuteczniejszych systemów używanych przez siły ukraińskie pochodzi właśnie ze Stanów Zjednoczonych.
Według najnowszych szacunków przedstawionych przez Malcolma Chalmersa, zastępcę dyrektora generalnego Royal United Services Institute (RUSI), podział źródeł uzbrojenia dla Ukrainy wygląda następująco:
- 55% stanowi produkcja ukraińska
- 25% pochodzi z Europy i reszty świata
- 20% to dostawy ze Stanów Zjednoczonych
Co istotne, Chalmers podkreśla, że choć amerykańskie dostawy stanowią tylko 20% całości, to właśnie ta część jest "najbardziej śmiercionośna i najważniejsza" dla ukraińskich zdolności obronnych.
Amerykańskie systemy i ich potencjalne zamienniki
HIMARS
Amerykańskie wyrzutnie rakietowe HIMARS, produkowane przez Lockheed Martin, były przełomowym momentem w wojnie po ich dostarczeniu w 2022 roku. Według Justina Bronka, eksperta RUSI, HIMARS były "absolutnie kluczowe" dla ukraińskiej kontrofensywy.
Możliwe zamienniki europejskie:
- EuroPULS - nowy system opracowywany przez francusko-niemiecką firmę KNDS we współpracy z izraelskim Elbit Systems, jednak niewiele egzemplarzy zostało dotychczas wyprodukowanych
- Niemiecki MARS II - już używany w Ukrainie, ale mniej mobilny niż HIMARS, co czyni go łatwiejszym celem
Jak zauważa emerytowany australijski generał Mick Ryan, "nie ma wielu systemów, które mogłyby natychmiast wypełnić lukę" po HIMARS.
Patriot i ATACMS
System obrony powietrznej Patriot oraz rakiety balistyczne ATACMS to kolejne kluczowe amerykańskie systemy używane przez Ukrainę.
Możliwe zamienniki europejskie:
- Dla Patriota: Francuski SAMP/T, który ma "pewne zdolności przeciw rakietom balistycznym, ale nie jest tak skuteczny jak Patriot"
- Dla ATACMS: Brytyjskie Storm Shadow i francuskie SCALP, jednak ATACMS poruszają się szybciej i posiadają głowice kasetowe, co czyni je bardziej efektywnymi w niszczeniu celów
Czołgi Abrams i pojazdy Bradley
USA dostarczyły Ukrainie dziesiątki czołgów Abrams i setki bojowych pojazdów piechoty Bradley. Abramsy nie sprawdziły się w oczekiwanym stopniu i dość łatwo zastąpione mogą być produkcjami innych krajów. Bradley jednak jest bardzo wysoko oceniany i przydatny na ukraińskim froncie.
Możliwe zamienniki europejskie:
- Niemiecki czołg Leopard 2, uważany przez wielu analityków za porównywalny z Abramsem
- Brytyjski czołg Challenger 1, chwalony przez ukraińskich żołnierzy za opancerzenie, celność i siłę ognia
Myśliwce F-16
F-16 to pierwsze zachodnie myśliwce w arsenale Ukrainy, pomagające chronić ukraińskie miasta i powstrzymywać rosyjskie siły powietrzne. Zostały wybrane ze względu na wielozadaniowość, liczbę będącą w użyciu i łatwość znalezienia części zamiennych.
Możliwe zamienniki europejskie:
- Francuskie myśliwce Mirage, które już są w Ukrainie, ale mają ograniczony dostęp do uzbrojenia i są mniej liczne
- Szwedzkie myśliwce Gripen, uważane przez wielu za lepiej dopasowane do potrzeb Ukrainy, ale żadne nie zostały dotąd przekazane ani nawet obiecane, poza tym istnieje ich znacznie mniej.
Pociski przeciwpancerne Javelin
Pociski Javelin były niezwykle skuteczne, szczególnie w pierwszych dwóch latach wojny i zaliczane były do piątki najbardziej śmiercionośnej broni w Ukrainie w początkach rosyjskiej inwazji.
Możliwe zamienniki europejskie:
- Brytyjsko-szwedzkie pociski NLAW, które mają jednak tylko jedną trzecią zasięgu Javelinów
- Francuskie pociski Akeron, które mają dłuższy zasięg (do 8 km) przy wystrzeleniu z ziemi
Inne systemy
- AGM-154 JSOW (amerykańskie bomby szybujące) mogą być zastąpione przez brytyjskie Storm Shadow i francuskie SCALP-EG, które mają nawet większy zasięg
- Amerykańskie wyrzutnie rakietowe M270 MLRS mogą być zastąpione przez francuskie LRU i niemieckie MARS2
Choć Europa może dostarczyć wiele różnych systemów uzbrojenia, analitycy podkreślają, że najważniejsza jest łączna ilość dostarczonego sprzętu wojskowego i całościowy obraz zdolności obronnych Ukrainy. Europejskie arsenały są jednak już mocno nadwyrężone i w wielu przypadkach brakuje im odpowiedników, które mogłyby bezpośrednio zastąpić amerykańską broń, która najbardziej pomogła Ukrainie.
Jak stwierdził Malcolm Chalmers z RUSI: "Ukraina nie upadnie - już wcześniej doświadczyła wstrzymania pomocy w zeszłym roku, ale efekt będzie kumulatywny".
Czy Trump wstrzyma prywatne dostawy?
Warto również zaznaczyć, że Ukraina ma otrzymać w tym roku więcej broni bezpośrednio od amerykańskich producentów, która została zakupiona z innych źródeł i zatwierdzona przez poprzednią administrację, choć nie jest jasne, czy rząd Trumpa będzie próbował zablokować tych dostaw. W opinii wielu polityków i wojskowych trudno byłoby znaleźć uzasadnienie takiego działania.
rj
