Oszuści nieustannie udowadniają, że potrafią dostosować swoje metody do nowych technologii i bieżących wydarzeń. Istnieje ogólne przekonanie, że oszustwa i wyłudzenia stały się coraz powszechniejsze na całym świecie. Według Global Anti-Scam Alliance (GASA) w 2024 roku straty spowodowane oszustwami przekroczyły 1,03 biliona dolarów.
Oszuści dążą do jednego – kradzieży pieniędzy lub danych osobowych. Poznanie najnowszych metod pozwoli uniknąć potencjalnych zagrożeń. Oto lista najnowszych oszustw, na które trzeba uważać w 2025 roku.
1. Oszustwa z wykorzystaniem AI
Sztuczna inteligencja to potężne narzędzie, ale także doskonała broń w rękach oszustów. FBI ostrzegło w grudniu 2024 roku, że oszuści masowo wykorzystują AI do kradzieży tożsamości i oszustw finansowych.
Najczęstsze sposoby wykorzystywania AI przez cyberprzestępców:
✔ Phishing i smishing – wiadomości e-mail i SMS-y, generowane przez AI, wyglądają coraz bardziej autentycznie.
✔ Fałszywe obrazy i filmy – AI pomaga tworzyć podrobione zdjęcia, dokumenty tożsamości i reklamy oszukańczych produktów.
✔ Deepfake wideo i głosy – AI generuje filmy, w których fałszywe osoby promują produkty lub inwestycje.
✔ Klonowanie głosów – AI może imitować głosy znajomych lub urzędników, by wyłudzić pieniądze. Niektóre narzędzia AI mogą nawet naśladować prawdziwe akcenty.
W 2023 roku liczba oszustw z użyciem deepfake wzrosła o 1500% w regionie Azji i Pacyfiku. Możemy spodziewać się podobnego trendu w USA i Europie.
2. Oszustwa „na kogoś” (Imposter scams)
Oszustwa, w których ktoś podszywa się pod znajomą osobę, celebrytę, urzędnika lub pracownika firmy, to jedne z najczęstszych metod wyłudzeń. Popularne warianty to:
✔ Oszustwo „na wnuczka” – oszust podszywa się pod bliską osobę i prosi o pilną pomoc finansową.
✔ Romance scam – oszuści udają zainteresowanie romantyczne, by później wyłudzić pieniądze.
✔ Fałszywe wiadomości od banku lub urzędu – oszuści podszywają się pod instytucje, aby zdobyć dane logowania.
W 2023 roku oszuści w ten sposób wyłudzili średnio 800 dolarów na osobę, a 20%, które padło ofiarami tego rodzaju oszustw, straciło pieniądze. W przypadku oszustw na urzędników kwota wzrosła do 14 740 dolarów.
FTC informuje, że odsetek oszustw oszustów, które zaczynają się od połączenia telefonicznego, spadł z 67% w 2020 r. do 32% w 2023 r. Wiadomości tekstowe i e-maile stają się preferowaną metodą pierwszego kontaktu.
3. Sextortion – szantaż dzieci i nastolatków
To jedno z najbardziej niepokojących oszustw, które zyskało na popularności w ostatnich latach. Oszuści często podszywają się pod młode kobiety, by nakłonić ofiary do wysyłania nagich zdjęć; obiecują pieniądze lub prezenty w zamian za zdjęcia i filmy lub grożą upublicznieniem materiałów, jeśli ofiara nie zapłaci.
Często wszystko to dzieje się bardzo szybko — czasami w mniej niż godzinę — a ofiary mogą być zbyt zawstydzone, aby poprosić o pomoc.
4. Oszustwa romantyczne (romance scams)
Chociaż oszustwa romantyczne nie są nowością, pozostają popularnym oszustwem i są doskonałym przykładem tego, jak oszuści mogą wykorzystywać sztuczną inteligencję generatywną do oszukiwania ofiar. Oszuści często kradną czyjąś tożsamość lub tworzą fałszywe profile w aplikacjach randkowych i społecznościowych, aby spotykać się z ofiarami. Niektórzy używają sztucznej inteligencji do deepfake'owania połączeń wideo, a niektóre organizacje przestępcze nawet zmuszają ludzi lub zatrudniają modelki do przeprowadzania oszustw romantycznych.
Nowa taktyka w 2025 roku? „Przypadkowe” wiadomości – fałszywe SMS-y typu „Sorry, będę za 15 minut”, by rozpocząć rozmowę. Te wiadomości tekstowe z błędnym numerem są często pierwszym krokiem w oszustwie romantycznym lub związanym z zatrudnieniem.
5. Oszustwa telefoniczne i SIM swapping
Niektórzy oszuści wykorzystują możliwości smartfonów do uzyskiwania dostępu do Internetu i instalowania złośliwego oprogramowania. Te oszustwa telefoniczne obejmują:
✔ Fałszywe aplikacje mobilne – niektóre aplikacje mogą kraść dane i loginy.
✔ Robocalls – automatyczne telefony z oszustwami finansowymi.
✔ QR-kody – zeskanowanie kodu może skłonić kogoś do dokonania niewielkiego zakupu lub wprowadzenia swoich danych uwierzytelniających na fałszywej stronie internetowej.
✔ SIM swapping – przestępcy kradną numer telefonu, aby uzyskać dostęp do bankowości internetowej.
✔ Boty z jednorazowym hasłem (OTP): niektórzy oszuści używają tak zwanych botów OTP, aby oszukać ludzi i zmusić ich do udostępnienia kodów uwierzytelniających. Oszust może spróbować się zalogować, co skłoni bank do wysłania ci jednorazowego kodu, jednocześnie imitując firmę i prosząc ofiarę o jego podanie. Jeśli uzyskają kod, mają większe szanse zalogować się na twoje konto.
6. Oszustwa inwestycyjne i kryptowalutowe
Rosnące ceny kryptowalut oznaczają wzrost liczby oszustw inwestycyjnych. Oszuści:
✔ Podszywają się pod celebrytów i giełdy kryptowalutowe.
✔ Obiecują „pewne inwestycje” z wysokim zwrotem.
✔ Przekonują do przesyłania pieniędzy na fałszywe konta.
Better Business Bureau, czyli BBB, uznało połączone oszustwo krypto-inwestycyjne za najbardziej ryzykowne oszustwo w swoim raporcie BBB Scam Tracker Risk Report z 2023 r., kiedy aż 80% ofiar oszustw inwestycyjnych straciło swoje pieniądze – średnio 3 800 dolarów.
7. Oszustwa zakupowe online
W 2025 roku ponad 40% zgłoszonych oszustw dotyczyło zakupów online. Chociaż mediana strat była stosunkowo niska i wynosiła 100 dolarów, ponad 40% oszustw zgłoszonych do BBB to oszustwa związane z zakupami online, a ponad 80% osób przyznaje się do nabrania się na oszustwo.
Wskazówka: Jeśli cena jest „zbyt dobra, by była prawdziwa” – to może być oszustwo!
8. Oszustwa związane z fałszywymi ofertami pracy
Oszustwa na „pracę zdalną” stały się plagą – oszuści fałszują oferty pracy, by zdobyć dane osobowe lub wyłudzić pieniądze na „szkolenie”.
Nowy trend w 2025 roku? „Task scams” – fałszywe oferty zarobku, obiecujące gwarantowany lub łatwy dochód, jeśli ofiara zakupy oferowany program.
9. Fałszerstwa czeków
Przestępcy włamują się do skrzynek pocztowych i okradają listonoszy, aby kraść pocztę i szukać czeków. Jeśli wyślesz czek i zostanie on skradziony, mogą stworzyć fałszywy czek i użyć go do wypłacenia pieniędzy z twojego konta. Bank może zwrócić środki, ale procedura trwa nawet kilka miesięcy.
Jak się chronić? Unikaj papierowych czeków, jeśli to możliwe. Jeśli musisz wysłać czek, niektóre długopisy, takie jak długopisy Uni-Ball z Super Ink, twierdzą, że zapobiegają podrabianiu czeków. To jednak nadal nie ochroni cię przed niektórymi innymi rodzajami oszustw czekowych.
Podsumowanie – jak się chronić?
✔ Bądź sceptyczny wobec nieoczekiwanych wiadomości i telefonów.
✔ Nie podawaj danych logowania nikomu przez telefon ani e-mail.
✔ Nie klikaj w podejrzane linki.
✔ Sprawdzaj wiarygodność ofert zakupowych i inwestycyjnych.
Oszustwa wciąż ewoluują – ale świadomość i ostrożność mogą uchronić przed stratami!
jm
