Gubernator Pritzker podpisał we wtorek zaproponowane przez legislaturę stanową zmiany do ustawy Safe-T Act z 2021 roku, koncentrujące się na wyeliminowaniu kaucji pieniężnej w rozprawach przedprocesowych od 1 stycznia przyszłego roku.
Jednym z elementów poprawki do ustawy reformującej działania policji w Illinois jest zapis o „uczciwości przedprocesowej”, który znosi tzw. kaucję gotówkową. Jego celem jest uwolnienie osób oskarżonych o niektóre przestępstwa, które muszą oczekiwać w więzieniu na rozprawę, gdyż nie stać ich na kaucję. Gubernator JB Pritzker podpisując ustawę w lutym powiedział: „Przekształcamy system aresztu tymczasowego tak, aby ludzie o niskich dochodach nie byli wrzucani za kratki, podczas gdy bogaci chodzą na wolności i kierujemy przestępstwa narkotykowe o niskiej szkodliwości do programów leczenia uzależnień, a także ograniczamy nadmierny pobyt w więzieniu”.
System kaucji gotówkowej, który w większości przypadków pozwala osobom zatrzymanym przez organy ścigania na wpłacenie określonej kwoty w zamian za zwolnienie z aresztu przed procesem, zostanie zastąpiony systemem, w którym to sędzia ocenia ryzyko danej jednostki dla społeczności i prawdopodobieństwo jej ucieczki, i decyduje o ewentualnym zatrzymaniu.
Przeciwnicy podpisanych zmian argumentowali, że lista okoliczności, w których tymczasowe aresztowanie jest dozwolone, jest zbyt wąska dla sędziów i wielu przestępców niesłusznie znajdzie się na wolności. Zwolennicy twierdzą jednak, że częstsze zwalnianie przed procesem za mniejsze przestępstwa, choćby bez użycia przemocy, zawarte w podpisanym prawie, pozwoli sądom na dokładniejsze wysłuchanie osób, których wolność jest zagrożona przed skazaniem.
Wprowadzone niedawno przez legislaturę zmiany rozszerzyły listę przestępstw, w których sędzia może odmówić zwolnienia przedprocesowego. Wszystkie przestępstwa z użyciem siły mogą prowadzić do tymczasowego aresztowania, jeśli tak uzna sędzia, niezależnie od tego, czy oskarżony kwalifikuje się do zwolnienia warunkowego.
Wprowadzane zmiany dotyczyć będą osób oskarżonych po 31 grudnia 2022 r., ale korzystający z wcześniejszego systemu kaucji mogą zwrócić się do sądu o rozpatrzenie ich przypadku.
Członkowie grup roboczych Izby Reprezentantów i Senatu pracowali miesiącami nad zmianami w porozumieniu z prokuratorami stanowymi i organami ścigania, ale republikanie twierdzą, że nie zostali włączeni w ten proces. Przygotowując ustawę odniesiono się jednak do wielu punktów zgłaszanych przez przeciwników prawa.
Na przykład zapisy uzupełniające stanowią, że policja zachowuje uprawnienia do aresztowania intruzów znajdujących się bez pozwolenia na prywatnej posesji. Poprawka wyjaśnia też, że organ sądowy może cofnąć zwolnienie przedprocesowe, jeśli oskarżony naruszy warunki monitorowania elektronicznego i przewiduje dodatkowe kary za umyślne manipulowanie urządzeniami monitorującymi.
Ustawa SAFE-T stanowi, że oskarżeni mają prawo do obrońcy z urzędu już od pierwszego stawienia się przed sądem, co zwiększy obciążenie dla wymiaru sprawiedliwości. Prawo tworzy więc program dotacji, aby pomóc obrońcom publicznym w przypadku zwiększonej liczby spraw, choć przydział środków na ten program będzie zależał od przyszłych Zgromadzeń Ogólnych.
rj
