Od noszenia szczęśliwej pary skarpet po przestrzeganie rodzinnych tradycji, rytuały są zakorzenione w naszym codziennym życiu.
Dimitris Xygalatas jest antropologiem i naukowcem na Uniwersytecie Connecticut, autorem książki: „Ritual: How Seemingly Senseless Acts Make Life Worth Living”.
W swojej książce bada nasze relacje z rytuałami, dużymi i małymi, oraz ich społeczny, fizyczny i ekonomiczny wpływ na nasze życie.
„Rytuały mają kluczowe znaczenie dla praktycznie wszystkich naszych instytucji społecznych. Pomyśl o sędziach wymachujących młotkiem lub o nowym prezydencie składającym przysięgę” – pisze. „Przejmują je wojskowi, rządy i korporacje, podczas ceremonii, parad i kosztownych pokazów. Praktykują je sportowcy, którzy zawsze noszą te same skarpetki w ważnych rozgrywkach, oraz hazardziści, którzy całują kości lub noszą talizmany”.
Xygalatas twierdzi, że potrzeba rytuału jest pierwotna i mogła odegrać kluczową rolę w ludzkiej cywilizacji.
Kiedy badamy rytuały zarówno z perspektywy humanistycznej, jak i naukowej, dochodzimy do wniosku, że jeśli ludzie angażują się w nie bez wyraźnego celu lub nawet jeśli mają cel, nie ma szczególnego związku przyczynowego między podejmowanymi działaniami a osiągnięciem celu. Na przykład, kiedy wykonuję rytuał tańca deszczu, nie ma związku między moimi ruchami, a wodą spadającą z nieba.
Nie oznacza to jednak, że tylko dlatego, iż rytuał nie ma bezpośredniego wpływu na świat, nie ma on żadnego wpływu na świat. W rzeczywistości rytuały pełnią bardzo ważne funkcje w społeczeństwach ludzkich. Pomagają jednostkom pokonać ich lęki, pomagają grupom ludzi łączyć się ze sobą, pomagają ludziom znaleźć sens w ich życiu.
Antropolog Bronisław Malinowski prowadził badania na terenie dzisiejszej Papui Nowej Gwinei, czyli na wyspach Trobriand. Zauważył, że miejscowi rybacy odprawiali wiele rytuałów przed wypłynięciem na ryby na otwarte morze, co było oczywiście niebezpieczne. Ale przed wyprawą na ryby w lagunie rybacy nie odprawiali rytuałów. Rytuały mogą więc być mechanizmem radzenia sobie z sytuacją, które pomagają ludziom pokonać strach i niepokój. Naukowcy udowadniają, że pomagają one uspokoić bicie serca, obniżyć poziom kortyzolu, a nawet na poziomie percepcyjnym danej osoby zmniejszyć uczucie niepokoju. Dlatego rytuały rzeczywiście wydają się działać.
jm
