Z jednej strony wprowadzony niedawno w Illinois zakaz dotyczący broni półautomatycznej stał się obiektem kilku pozwów i o jego przyszłości zadecyduje wkrótce sąd. Z drugiej prokurator generalny stanu otwiera nowy front w walce z bronią palną, który może pozwolić na pozywanie handlarzy i producentów za zaniedbania, jeśli nie podejmą „rozsądnych” kroków w celu zapobiegania niewłaściwemu jej użyciu.
Illinois State Rifle Association połączyło siły z innymi organizacjami i osobami prywatnymi broniącymi prawa do posiadania broni, składając federalny pozew kwestionujący nowy, stanowy zakaz sprzedaży i produkcji broni półautomatycznej oraz magazynków o dużej pojemności. Sprawa ta, która będzie rozpatrywana w południowym dystrykcie Illinois, została wniesiona kilka dni po wniesieniu podobnych w innych częściach stanu.
Pozwy argumentują, że zakazana broń jest powszechnie używana, że była tradycyjnie akceptowana jako legalna i w rzeczywistości jest jedną z najpopularniejszych wśród posiadaczy broni, stanowiąc około 20 procent całej broni palnej sprzedanej w ostatnich latach.
Kwestionują również użycie terminu „broń szturmowa”, argumentując, że ta objęta nowym prawem znacznie różni się od używanej w wojsku. W pozwie zarzuca się, że ustawa narusza konstytucyjne prawa wynikające z II i XIV Poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych.
Ustawa została w dużej mierze przyjęta w wyniku wydarzeń z 4 lipca, gdy podczas parady z okazji Dnia Niepodległości w Highland Park zginęło siedem osób, a dziesiątki zostały ranne. Zabójca użył karabinu Smith & Wesson M&P 15 z trzema magazynkami po 30 nabojów każdy, które są objęte nowym zakazem.
Oskarżyć producenta i sprzedawcę?
W czasie, gdy nie jest jeszcze pewna przyszłość nowej, choć już obowiązującej ustawy, prokurator generalny Illinois otwiera nowy front w walce z bronią palną. W imieniu swoim i 17 innych prokuratorów stanowych złożył w tym tygodniu w Sądzie Najwyższym dokument broniący prawa obowiązującego w Nowym Jorku, które pozwala na pozwanie dealerów i producentów broni, jeśli nie podejmą właściwych działań mogących zapobiec niewłaściwemu użyciu broni palnej.
Takie prawa były generalnie odrzucane od czasu, gdy Kongres za administracji George'a W. Busha uchwalił przepisy mające na celu zapobieganie większości pozwów cywilnych przeciwko przemysłowi zbrojeniowemu. Sponsorzy ustawy w tamtym czasie oskarżali fanatycznych przeciwników broni palnej o próbę doprowadzenia do bankructwa handlarzy i producentów frywolnymi pozwami, a tym samym starając się ograniczyć ich konstytucyjne prawa.
Jednak prawo to miało pewne wyjątki, a sędzia podtrzymał jego nowojorską wersję. Ostatnio pojawiła się jednak w związku z tym apelacja.
Prokurator IL argumentuje, że Kongres nigdy nie zamierzał dać przemysłowi zbrojeniowemu wolnej ręki do robienia wszystkiego, co chce. Roszczenia o odszkodowanie w przypadku niewłaściwego postępowania są szczególnie trafne, gdy sklepy nie podejmują działań ograniczających sprzedaży podstawionym osobom oraz nielegalnym handlarzom.
„Badania pokazują, że duża liczba broni palnej na nielegalnym rynku pochodzi od niewielkiej liczby członków przemysłu zbrojeniowego, i że ta broń jest pozyskiwana według schematów, którym można zapobiec wprowadzając odpowiedzialne praktyki biznesowe” - stwierdza cytowany w piśmie raport. Na przykład „jedna czwarta całej broni palnej odzyskanej na miejscach zbrodni w Chicago w latach 2013–2016 została zakupiona u zaledwie dziesięciu dealerów. W rzeczywistości dwa z tych sklepów stanowiły 10% całej broni odzyskanej w tym samym okresie”.
Producenci broni i sprzedawcy powinni również ponosić odpowiedzialność za powstałe szkody, gdy sprzedają swoje produkty ludziom, którzy nie są uprawnieni do ich zakupu, argumentuje raport.
Illinois nie ma teraz takiego prawa, ale można się założyć, że Raoul chciałby je wprowadzić. Najpierw jednak musi obronić nową ustawę dotycząca półautomatów. Prokurator Raoul twierdzi, że prawo jest legalne, choć obrońcy prawa do broni zdecydowanie się z tym nie zgadzają.
rj
