Gwałtownie rosnące ceny żywności dotknęły sklepy, restauracje, gospodarstwa domowe i szkoły. Kafeterie szkolne w całym kraju walczą z rosnącą inflacją, niedoborami kadrowymi i zakłóceniami w łańcuchu dostaw, co zmusza wiele dystryktów szkolnych do podniesienia cen lub serwowania bardziej ograniczonego menu w rozpoczynającym się właśnie roku szkolnym.
Chociaż szkoły starają się szukać innowacyjnych rozwiązań, miliony rodzin mogą być obciążone dodatkowymi opłatami za śniadania i obiady w tym roku. Teraz, gdy wygasły federalne przepisy dotyczące posiłków z czasów pandemii, pozwalające wszystkim uczniom jeść za darmo, koszt obiadu może wynieść blisko 5 dolarów dziennie w niektórych dystryktach lub 900 dolarów w ciągu całego roku szkolnego, prawie dwa razy więcej niż w 2017.
„Martwię się, że dzieci będą głodne” - mówi Jennifer Bove, dyrektor ds. żywności i żywienia w East Hampton Public Schools w Connecticut.
Prawie każdy produkt żywnościowy, który Shannon Gleave, dyrektor ds. żywności i żywienia w Glendale Elementary School District w Arizonie, zamówiła na nadchodzący rok szkolny, kosztuje znacznie więcej niż w 2021 roku.
„Zamawianie żywności, którą naprawdę lubią uczniowie, jest wyzwaniem” - mówi Gleave, której dystrykt powitał uczniów z powrotem w szkole 8 sierpnia. „Co tydzień musimy wymieniać na inne od 10 do 15 artykułów”.
Szkoły w całym kraju odnotowały wzrost kosztów żywności i artykułów związanych z serwowaniem żywności na poziomie od 12 do 20% w ciągu ostatnich dwóch lat. Kartony mleka są o 6-7% droższe, a owoce o 10 centów na porcji. W dystryktach, które serwują kilkadziesiąt tysięcy obiadów i śniadań dziennie, te koszty szybko się sumują.
Nie tylko produkty spożywcze
Koszty produktów papierniczych i środków czystości również poszybowały w górę w ciągu ostatniego roku. Gleave mówi, że tace używane do serwowania sałatek są dwa razy droższe.
Wiele dystryktów reaguje podniesieniem cen płaconych przez uczniów, rodziny i podatników. Eksperci ostrzegają, że wyższe ceny mogą mieć szkodliwy wpływ na żywienie uczniów, szczególnie w dystryktach o niższych dochodach.
„W naszej dzielnicy panuje wysoki odsetek ubóstwa, więc nie wiem, czy rodziny będą mogły sobie pozwolić na podwyżki cen” – mówi Gleave. „Ale możemy nie mieć wyboru”.
W momencie, gdy wygasły federalne przepisy zapewniające bezpłatne posiłki dla uczniów w ubiegłym roku szkolnym, wszystkie rodziny, które są uprawnione do otrzymywania bezpłatnych posiłków lub po obniżonej cenie, muszą złożyć w tym roku złożyć nowe wnioski. Czteroosobowa rodzina zarabiająca 36,075 dolarów lub mniej kwalifikuje się do bezpłatnych posiłków, a zarabiająca $51,338 lub mniej kwalifikuje się do posiłków po obniżonej cenie ($0.30 za śniadanie i $0.40 za lunch), według School Nutrition Association.
Co powoduje wyższe ceny
Ekonomiści twierdzą, że do wzrostu kosztów żywności przyczyniło się wiele czynników, w szczególności zakłócenia łańcucha dostaw wywołane pandemią i wojną na Ukrainie, które doprowadziły do gwałtownego wzrostu cen pszenicy. Śmiertelna ptasia grypa powstrzymała również produkcję jaj w USA, a poważne susze w Ameryce Łacińskiej i wysokie koszty paliwa, pracy i opakowań również przyczyniły się do wzrostu cen.
Wiele szkolnych programów żywieniowych również boryka się z poważnymi brakami kadrowymi. W powiecie Prince George w stanie Maryland szkoły zatrudniają obecnie mniej niż 200 pracowników, co oznacza, że muszą kupować więcej produktów paczkowanych zamiast przygotowywać niektóre posiłki na miejscu.
„Jeśli nie mamy personelu do zrobienia 100 kanapek, być może będziemy musieli kupić gotowe kanapki, a to zwiększa nasze koszty” – mówi jeden z pracowników.
Podczas pandemii posiłki były całkowicie bezpłatne w szkołach publicznych dla rodzin o różnym poziomie dochodów. Program ten wygasł w czerwcu.
Niektórzy przedstawiciele dystryktów szkolnych zwracają uwagę, że w ich społecznościach jest wiele rodzin, które nie kwalifikują się do bezpłatnych posiłków lub obniżenia kosztów, ponieważ programy żywieniowe opierają się wyłącznie na dochodach, nie uwzględniając np. długów danej rodziny.
W tym roku Kalifornia i Maine staną się pierwszymi stanami oferującymi powszechne bezpłatne posiłki szkolne, ale w większości miejsc wyższy koszt żywności zostanie przeniesiony na rodziców, którzy są zobowiązani do przedstawienia odpowiednich dokumentów, aby udowodnić, że ich dochód spełnia wymagania kwalifikacyjne.
Co dalej z wysokimi cenami
Ekonomiści – i Biały Dom – twierdzą, że problemy z kosztami zaczynają słabnąć. Dystrybutorzy poinformowali dystrykt szkolny Glendale Elementary School District, że spodziewają się, iż zakłócenia w łańcuchu dostaw znikną około marca 2023 roku, choć nie jest jasne, czy ceny również spadną.
Tymczasem Kongres zapewnia pewną ulgę okręgom szkolnym, które zmagają się z wyższymi kosztami żywności. Chociaż powszechny program bezpłatnych posiłków już zniknął, rząd nadal zwraca szkołom niektóre koszty z uwzględnieniem wyższych stawek niż przed pandemią.
Ale nawet gdy inflacja i problemy z łańcuchem dostaw wykazują oznaki zanikania, ceny żywności na całym świecie pozostają wysokie. Prawie każdy artykuł spożywczy w amerykańskich sklepach spożywczych kosztuje więcej niż rok temu, a ceny wzrosły o 13.1% w ciągu ostatnich 12 miesięcy, co jest największym rocznym wzrostem od 43 lat, podało Biuro Statystyki Pracy.
jm
