Biorąc pod uwagę pandemię, gospodarkę, nastroje społeczne czy sytuację na świecie, czwartkowa informacja na temat tego, że wskazówki Zegara Zagłady nie poruszyły się w tym roku do przodu, może być uznana za dobry znak.
Zegar Zagłady
To symboliczny projekt przypominający tradycyjny zegar, dzięki któremu można sprawdzić aktualny stopień zagrożenia dla istnienia ludzkości. Stworzyły go w 1947 roku osoby związane z pozarządową organizacją Bulletin of the Atomic Scientists (BAS), w działalność której zaangażowani są naukowcy z Uniwersytetu Chicago. Im bliżej północy znajduje się wskazówka, tym większa szansa nastąpienia końca świata. Zegar jest aktualizowany co roku, naukowcy przesuwają jego wskazówkę w zależności od bieżącej sytuacji na świecie. Do apokalipsy może doprowadzić wiele czynników, np. zmienna sytuacja międzynarodowa, zmiany klimatyczne bądź wszelkiego rodzaju zagrożenia związane z technologią nuklearną.
Jak co roku naukowcy z Bulletin of the Anatomic Scientists ujawnili tegoroczną pozycję wielkiej wskazówki zegara. Pozostaje ona tam, gdzie przed rokiem w pozycji 100 sekund przed północą.
Pierwotnym ustawieniem Zegara Zagłady z roku 1947 było za siedem dwunasta. Rok później nastąpiły rosyjskie próby atomowe, co pogorszyło sytuację międzynarodową. Znalazło to swoje odzwierciedlenie także na Zegarze Zagłady, którego wskazówki przesunęły się o 4 minuty i wskazywały godzinę 23:57.
W 1963 roku zegar został cofnięty do 12 minut, a Biuletyn wyjaśniał, że miało na to wpływ „zawarcie traktatu o ograniczonym zakazie przeprowadzania prób jądrowych”.
W 1983 roku przesunięto wskazówki do 3 minut przed północą, a w Biuletynie zauważono, że „wkraczamy w nowy rok, gdzie nadzieja przyćmiona jest złymi przeczuciami”. Wyścig zbrojeń nuklearnych był w pełni.
Najdalej, bo całe 17 minut od zniszczenia świata wskazówki znajdowały się w roku 1991 r., po zakończeniu zimnej wojny i podpisaniu układu START1.
W 2007 roku Biuletyn dodał do swojej listy zagrożeń globalne ocieplenie i inżynierię genetyczną.
W 2018 zegar pokazywał godzinę 23:58 i ta sytuacja nie uległa zmianie także w roku kolejnym. W 2020 było już gorzej i taka sama sytuacja utrzymuje się obecnie. Aktualne ustawienie wskazówek zegara powinno być wskazówką i przestrogą dla ludzi na całym świecie.
Coraz więcej zagrożeń
„Utknęliśmy w niebezpiecznym momencie, takim, który nie zapewnia ani stabilności, ani bezpieczeństwa. Pozytywne wydarzenia w 2021 roku nie zdołały przeciwdziałać negatywnym, długotrwałym trendom” – powiedziała Sharon Squassoni, profesor na George Washington University i członkini Bulletin of the Atomic Scientists.
Zegar Zagłady początkowo był w dużej mierze związany ze zmianami klimatu, przełomowymi technologiami i zagrożeniami biologicznymi.
W 2021 r. „oszałamiająca fala” katastrof klimatycznych dała wgląd w to, co ma nadejść, powiedział Raymond Pierrehubert, profesor fizyki na Uniwersytecie Oksfordzkim. Narody nadal inwestują w paliwa kopalne. I chociaż zobowiązania dotyczące zerowej emisji dwutlenku węgla zostały podjęte na zeszłorocznym szczycie klimatycznym w Szkocji, zobowiązania te „nic nie znaczą, jeśli nie zostaną poparte stanowczymi działaniami” – dodał.
Wszystkie znaki wskazują również na rozkwitający wyścig zbrojeń nuklearnych, twierdzi Scott Sagan, profesor na Uniwersytecie Stanforda. Indie i Pakistan budują swoje arsenały, Iran gromadzi uran, Chiny i Korea Północna nie zamierzają siąść do stołu negocjacyjnego, a Stany Zjednoczone są zbyt zadowolone z bezpieczeństwa nuklearnego.
To, czego twórcy zegara nie mogli sobie wyobrazić w 1947 roku, to potężna technologia komunikacyjna, która obecnie istnieje na wyciągnięcie ręki, z nielicznymi, jeśli w ogóle, kontrolami i równowagą.
„Nie wiemy, co robimy z tym kolosalnym nowym narzędziem, które otrzymaliśmy” — powiedział pisarz naukowy Hank Green.
Oszałamiające rozprzestrzenianie się dezinformacji doprowadziło do rozbicia społeczeństwa, dodał Herb Lin, profesor polityki cybernetycznej i bezpieczeństwa na Uniwersytecie Stanforda. „To nie jest świat rządzony rozumem ani rzeczywistością” – uważa Lin, „a zachowanie firm zajmujących się mediami społecznościowymi prawie się nie zmieniło”.
Pandemia Covid-19 zaskoczyła cały świat, co nie miałoby miejsca, gdyby rządy zwróciły uwagę na poprzednie wybuchy SARS i MERS - powiedziała Asha George, dyrektor wykonawcza Bipartisan Commission on Biodefense.
Teraz, w czasie, gdy wszyscy zmagamy ssię z jednym wirusem, już powinniśmy przygotowywać się na następny, uważa George. Powinniśmy zwiększyć bezpieczeństwo w laboratoriach, aby zapobiec przypadkowym lub celowym naruszeniom, i zająć się słabymi punktami, które umożliwiły rozprzestrzeniania się Covid-19.
jm
