Przyjęta niedawno ustawa o reformie sądownictwa karnego w stanie Illinois znosi system kaucji gotówkowej. Tym samym z dniem 1 stycznia 2023 r. podejrzani o niektóre przestępstwa – w tym morderstwo drugiego stopnia, pobicie i podpalenie – zostaną zwolnieni bez kaucji i na wolności oczekiwać będą na rozprawę. Illinois jest pierwszym stanem w kraju, który w całości znosi kaucję gotówkową.
„Około 400 oskarżonych w sprawach karnych zostanie zwolnionych do waszych społeczności” – ostrzegł prokurator stanowy powiatu Winnebago J. Hanley.
„Każdy, kto siedzi teraz w więzieniu z tymi wszystkimi nierozstrzygniętymi zarzutami, zostanie wypuszczony” – powiedział szeryf powiatu Johnson, Peter Sopczak. „Bramy zostaną otwarte, a oni zostaną wypuszczeni na ulice”.
O co chodzi
Jednym z elementów 611-stronicowej poprawki do ustawy reformującej działania policji w Illinois jest zapis o „uczciwości przedprocesowej”, który znosi tzw. kaucję gotówkową. Jego celem jest uwolnienie osób oskarżonych o niektóre przestępstwa, które muszą oczekiwać w więzieniu na rozprawę, gdyż nie stać ich na kaucję.
Gubernator JB Pritzker podpisał ustawę w lutym, mówiąc: „Przekształcamy system aresztu tymczasowego tak, aby ludzie o niskich dochodach nie byli wrzucani za kratki, podczas gdy bogaci chodzą na wolności i kierujemy przestępstwa narkotykowe o niskiej szkodliwości do programów leczenia uzależnień, a także ograniczamy nadmierny pobyt w więzieniu.”
Za
Zwolennicy zniesienia kaucji pieniężnej postrzegają ją jako filar instytucjonalnego rasizmu w systemie sądownictwa karnego.
„To po prostu niesprawiedliwe, że niektórzy ludzie są wolni, ponieważ mają pieniądze, a inni muszą pozostać w więzieniu, co ma wszelkiego rodzaju konsekwencje dla zdolności tych ludzi do wykonywania pracy, ich zakwaterowania czy cierpień ich rodzin” – mówił Ben Ruddell ACLU z Illinois.
Zamiast tego, sędzia określałby warunki przedprocesowego zwolnienia, czego domagali się lokalni działacze twierdząc, że zmiana jest konieczna, aby usprawnić system.
Przeciw
Prokurator Hanley uważa jednak, że prawo zabrania sędziom „rozważania każdej sprawy indywidualnie i odpowiedniego stosowania prawa w każdym przypadku”.
Ustawa o nazwie Safety, Accountability, Fairness and Equity-Today Act (SAFE-T Act) ograniczyłaby rodzaje przestępstw, za które można być aresztowanym i pozwoliła na zwolnienie oczekujących w areszcie na rozprawy za kilkanaście rodzajów przestępstw, w tym:
- morderstwo drugiego stopnia
- pobicie
- podpalenie
- zabójstwa spowodowane narkotykami
- porwania
- włamania
- rozboje,
- zastraszanie
- ucieczka i ukrywanie się przed służbami
- niebezpieczna jazda pod wpływem alkoholu
- przestępstwa narkotykowe
- groźby pod adresem osób publicznych.
„Mimo że brutalne pobicie jest poważnym przestępstwem, dana osoba może otrzymać za to wyrok w zawieszeniu” - powiedziała Julia Reitz, prokurator Champaign County. „Według nowego prawa nie jest to przestępstwo, za które można kogoś zatrzymać w areszcie”.
Morderstwo nadal wymagałoby pozostania podejrzanego w areszcie do czasu rozprawy sądowej, a osoby oskarżone o przemoc domową byłyby przetrzymywane w areszcie przez 24-48 godzin.
Ale tylko wtedy, gdy prokuratura udowodni, że podejrzany stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa konkretnej, możliwej do zidentyfikowania osoby lub osób, zauważył Hanley.
„Wyobraź sobie oskarżonego, który zamordował własną żonę, dla której nie stanowi więc już zagrożenia - zostaje on wypuszczony z powodu tego żałośnie ograniczonego standardu prawnego” – wskazuje prokurator Hanley.
Szeryf powiatu Grundy, Ken Briley, mówi, że policja nie będzie w stanie aresztować ludzi za pewne wykroczenia, takie jak np. wkroczenie na czyjś teren.
„Dzisiaj mogę dokonać aresztowania, jeśli podpiszesz skargę za wejście na twój teren” – powiedział Briley. „Po 1 stycznia nie będę w stanie tego zrobić. Prawo mówi, że muszę wystawić mandat i puścić wolno”.
Republikanie wezwali do surowszego karania przestępców stosujących przemoc i uchylenia niektórych części ustawy SAFE-T. Organy ścigania w całym stanie sprzeciwiły się uchwaleniu tej ustawy. Kandydat na stanowisko gubernatora, Darren Bailey, obiecał uchylić prawo, jeśli zostanie wybrany.
rj
