Każdego dnia doktor Alan Hutchison musi podejmować trudne decyzje dotyczące przepisywanych pacjentom leków. Nie zawsze chodzi jednak o wybór najlepszego specyfiku.
Lecząc wiele osób o niskich dochodach na University of Chicago Medicine w południowej części miasta, musi brać pod uwagę to, czy jego pacjentów stać na określone leki, czy ich koszt pokryje posiadane przez nich ubezpieczenie, czy będą w stanie wykupić kolejne recepty. Czasami musi iść na kompromis, przepisując leki, które niekoniecznie są jego pierwszym wyborem, ale mają niższą cenę.
"Każdego dnia nasze próby zapewnienia najlepszej opieki naszym pacjentom w klinikach i momencie wypisu ich ze szpitala, są udaremniane przez brak możliwości zapłacenia za leki" - twierdzi Hitchison, gastroenterolog. "To stanowi ogromny problem, który ogranicza możliwość zapewniania pacjentom najlepszej opieki".
Hutchison jest podekscytowany nowym prawem, obowiązującym od 1 stycznia, które pozwoli osobom fizycznym i instytucjom, takim jak placówki opieki długoterminowej, przekazywać niewykorzystane leki innym pacjentom. Hutchison jest współzałożycielem grupy, która naciskała na uchwalenie tego prawa. On i wielu innych specjalistów mają nadzieję, iż nowe prawo poprawi dostęp do leków, chociaż niektórzy ostrzegają, że uruchomienie programu może zając trochę czasu, zwłaszcza biorąc pod uwagę pandemię Covid-19 i inne wyzwania logistyczne.
Na czym polega nowe prawo
Osoby fizyczne i instytucje będą mogły przekazywać niewykorzystane lekarstwa organizacjom, które są prawnie upoważnione do posiadania leków na podstawie licencji lub zezwolenia, takim jak apteki. Apteki będą wówczas mogły wydawać te środki potrzebującym pacjentom, stawiając na pierwszym miejscu osoby nieposiadające ubezpieczenia zdrowotnego, niewystarczająco ubezpieczone, bezdomne lub korzystające z publicznych programów ubezpieczenia zdrowotnego, takich jak Medicaid. Leki mają być przekazywane bezpłatnie osobom potrzebującym, chociaż zgodnie z prawem apteki mogą pobierać "rozsądną" opłatę manipulacyjną.
Tylko nieotwarte lekarstwa i takie, które nie straciły terminu ważności, mogą być przekazywane dalej np. inhalatory lub tubki z kremem. Pigułki można oddać tylko, jeśli są pakowane pojedynczo, np. gdy tabletki znajdują się w osobnych przegródkach zabezpieczonych folią. Luźne tabletki w typowych bursztynowych pojemnikach nie będą akceptowane.
Dawcy muszą usunąć wszelkie informacje, które mogłyby pomóc zidentyfikować pierwotnego pacjenta.
Nowe prawo w żadnym wypadku nie będą rozwiązaniem problemu przystępności cenowej leków, ale zapewni wielu osobom dodatkowe możliwości - uważa reprezentant stanu, Will Guzzardi, sponsor ustawy.
"W tej chwili w Illinois jedyne, co możesz zrobić z niewykorzystanymi lekami na receptę, to je zutylizować" - powiedział. "Oznacza to, że każdego roku marnujemy dziesiątki milionów dolarów na całkowicie bezpieczne, ważne i nieotwarte leki na receptę".
Wyrzucane miliardy dolarów
Każdego roku szpitale i ośrodki opieki długoterminowej wyrzucają leki warte miliardy dolarów - wynika z informacji National Conference of State Legislatures. Często lekarstwa zostają osobom powracającym do zdrowia, które już ich nie potrzebują, lub rodzinie po śmierci bliskiej osoby. Niektórzy otrzymują więcej leków na receptę niż to konieczne.
Farmaceutka Elizabeth Lindquist chętnie będzie przyjmować tego typu donacje w przychodni onkologicznej SwedishAmerican Regional Cancer Center w Rockford, gdzie pracuje. Lindquist jest współzałożycielką Illinois Prescription Drug Repository Coalition, grupy, która była siłą napędową powstania nowego prawa.
"Niektóre z tych leków, które otrzymują moi pacjenci, doustne leki onkologiczne, są po prostu niezwykle drogie" - mówi. "Boli mnie, gdy przychodzą do mnie pacjenci i ich rodziny pytając, czy jest jakiś sposób, aby przekazać te nieużywane lekarstwa, a ja muszą mówić im, aby je wyrzucili".
Z nowego prawa będą mogły skorzystać także bezpłatne i charytatywne przychodnie z aptekami. Takie kliniki, które zapewniają osobom nieubezpieczonym bezpłatne usługi i leki, już otrzymują darowizny lub tanie lekarstwa, ale zazwyczaj tylko od firm farmaceutycznych lub organizacji non-profit, które mają licencję na ich dystrybucję. Nowe prawo rozszerzy liczbę osób i organizacji, które mogą oddawać leki, potencjalnie zwiększając podaż bezpłatnych klinik.
Problemy logistyczne
Wiele klinik jednak zastanawiało się nad kwestiami logistycznymi związanymi z nowym prawem jeszcze przed jego wejściem w życie.
Bill Guzzardi przyznaje, że może minąć trochę czasu, zanim apteki zaczną przyjmować darowizny, biorąc pod uwagę obecną pandemię, ilość chorych, wydawane szczepienia i braki kadrowe. Trudno, aby w tym momencie skupiały się na nowych procedurach, tym bardziej, że udział w programie jest dla nich opcjonalny.
Guzzardi jest jednak przekonany, że w końcu program doprowadzi do mniejszej ilości odpadów medycznych i większej liczby pacjentów otrzymujących bardzo potrzebne leki, zwłaszcza z pomocą kalifornijskiej organizacji non-profit o nazwie Sirum, która miała udział w stworzeniu nowego prawa.
Sirum działa w stanach, które mają przepisy dotyczące przekazywania niewykorzystanych leków, pomagając w ułatwianiu procesu darowizn dla aptek i organizacji - powiedział współzałożyciel Sirum, George Wang. Dodał, że instytucje udzielające darowizn czasami płacą opłatę za usługę, ale jest ona niższa niż ta, którą musiałyby zapłacić za utylizację leków. Sirum planuje pomóc w ułatwieniu procesu przekazywania lekarstw w Illinois zgodnie z nowym prawem stanowym.
"To zajmuje trochę czasu" - powiedział Wang. "Stworzenie świadomości społecznej na temat dostępności tego typu programu wymaga czasu. Zbudowanie sieci dawców i odbiorców wymaga czasu".
Inni zrobili to już wcześniej
Około 40 stanów ma już przepisy zezwalające na przekazywanie leków, podobne do nowego prawa w Illinois. Adwokaci nowych przepisów twierdzą, że przez lata pracowali nad uchwaleniem prawa w Illinois, ale stanęli przed kwestiami dotyczącymi odpowiedzialności. Zgodnie z ustawą, która została ostatecznie podpisana, dawcy, biorcy i producenci leków nie mogą być pociągnięci do odpowiedzialności za potencjalne problemy, chyba że zostanie wykazane, że problemy te wynikały z „nierozsądnego, umyślnego, bezmyślnego lub lekkomyślnego działania” lub wykazano, że osoba lub podmiot wiedział lub powinien był wiedzieć, że istnieje problem z przekazanym lekiem.
Chociaż nie wszystkie apteki zaczną od razu przyjmować darowizny w postaci niewykorzystanych lekarstw, Melissa Maguire zaleca osobom zainteresowanym ich przekazaniem odwiedzenie strony internetowej Illinois Association of Free and Charitable Clinics, aby znaleźć odpowiednie miejsca w pobliżu swojego miejsca zamieszkania.
jm
