Donald Trump osiągnął historyczny sukces w wyborach prezydenckich 2024 roku pokonując wiceprezydent Kamalę Harris i zapewniając sobie drugą kadencję jako prezydent Stanów Zjednoczonych. Jest to pierwszy taki przypadek od ponad 120 lat, gdy prezydent po utracie władzy zdołał ponownie wygrać wybory.
Wybrany 47. prezydentem Stanów Zjednoczonych, Donald Trump dokonał niezwykłego politycznego powrotu w jednym z najbardziej spolaryzowanych wyścigów o Biały Dom w historii. W trakcie kampanii zmierzył się z licznymi przeszkodami – w tym procesami sądowymi i dwoma próbami zamachu na jego życie. W lipcu, kiedy prowadził w sondażach, prezydent Biden ogłosił rezygnację z ubiegania się o reelekcję, co otworzyło drogę dla Kamali Harris jako nowej kandydatki demokratów. Harris skoncentrowała swoją kampanię na prawach reprodukcyjnych, szczególnie po decyzji Sądu Najwyższego o uchyleniu wyroku Roe v. Wade, co wywołało ogromne emocje i mobilizację wśród wyborców progresywnych.
Pomimo intensywnej kampanii Harris, Trump stopniowo zyskiwał przewagę w ostatnich tygodniach wyborów, zwłaszcza wśród Afroamerykanów i Latynosów. Jego kampania, korzystając z nowych metod dotarcia do wyborców w stanach kluczowych, zdołała przełamać przewagę organizacyjną obozu demokratów.
"Właśnie byliśmy świadkami największego politycznego come-backu w historii Stanów Zjednoczonych Ameryki" - powiedział Trump wczesnym rankiem w środę na przyjęciu wyborczym w West Palm Beach na Florydzie.
Konsekwencje zwycięstwa Trumpa
Jego zwycięstwo w połączeniu z przejęciem Senatu i prawdopodobnie również Izby Reprezentantów (w czwartek wciąż nierozstrzygniętych pozostawało kilkanaście wyścigów w różnych stanach) daje partii republikańskiej przewagę w przyszłorocznej walce o przebudowę systemu podatkowego i cztery lata na przeformułowanie federalnego sądownictwa. Trump zapowiedział podjęcie radykalnych działań po powrocie do władzy, od szerokiego zaostrzenia polityki imigracyjnej, o czym piszemy w osobnym artykule Monitora, po redukcję regulacji, a także drastyczne cięcia wydatków federalnych, oczyszczenie kadr urzędniczych oraz rozpoczęcie postępowań przeciwko politycznym przeciwnikom.
Na arenie międzynarodowej powrót Trumpa może podważyć amerykańskie zobowiązania bezpieczeństwa, szczególnie wobec Ukrainy, która broni się przed rosyjską inwazją. Trump zapowiedział również zintensyfikowanie rywalizacji handlowej z Chinami i nałożenie ceł na inne kraje - posunięcia, które mogą wpłynąć na globalny handel.
Rynki finansowe zareagowały na zwycięstwo Trumpa wzrostem - indeksy S&P 500 poszły w górę, a rentowność 10-letnich obligacji skarbowych USA i cena Bitcoina również wzrosły.
Co wpłynęło na wygraną
Trump zdobył zwycięstwo, gdy wyborcy w całym kraju przechylili się w stronę prawicy, pozwalając mu zwyciężyć w kluczowych stanach wahających się, takich jak Pensylwania, Michigan, Wisconsin, Georgia i Karolina Północna.
Sondaże powyborcze wskazują, że pomimo tego, iż Harris skupiła się na mobilizacji elektoratu kobiecego - licząc, że frustracja po uchyleniu przez Sąd Najwyższy federalnych gwarancji praw aborcyjnych pomoże jej poszerzyć przewagę - nie udało jej się poprawić wyniku Bidena w tej grupie. Ale Trump, który poświęcił znaczne zasoby na dotarcie do młodych mężczyzn i mniejszości etnicznych, odnotował istotne wzrosty poparcia wśród Afroamerykanów i Latynosów w porównaniu do wyborów sprzed 4 lat.
Kluczowym momentem kampanii Trumpa był lipcowy wiec w Pensylwanii, na którym jego ucho zostało draśnięte przez kulę zamachowca, a okrwawiony kandydat uniósł pięść w geście triumfu, tworząc ikoniczny obraz, który zelektryzował jego bazę wyborców. „To przesądza wynik wyborów” – skomentowało to wówczas wielu obserwatorów sceny politycznej.
Wyzwania
Trump staje teraz przed zadaniem rządzenia głęboko podzielonym krajem i jednocześnie spełnienia swoich obietnic wyborczych. Zapowiedział deportację milionów nielegalnych imigrantów i - w razie konieczności - rozmieszczenie wojska w kraju. Teraz, gdy konserwatywni sędziowie, których umieścił w Sądzie Najwyższym, przyznali prezydentom immunitet za oficjalne działania, wróci on do Białego Domu mniej skrępowany prawem i z instytucjonalną wiedzą zdobytą podczas pierwszej kadencji.
Przywódcy świata biznesu, z których wielu odwróciło się od Trumpa w 2021 roku, ponownie stanęli po jego stronie, kuszeni obietnicami obniżenia stawek podatkowych dla korporacji, ograniczenia regulacji i wsparcia dla rodzących się gałęzi przemysłu, takich jak kryptowaluty. Trudnym zadaniem będzie znalezienie pieniędzy w zadłużonym budżecie na spełnienie wszystkich zapowiedzi.
Na płaszczyźnie gospodarczej Trump zapowiedział odwrócenie wielu rozporządzeń Bidena, w tym części historycznej ustawy o redukcji inflacji, która wspierała samochody elektryczne i czystą energię (co ciekawe, największymi odbiorcami federalnych funduszy z tego tytułu są stany uznawane za republikańskie). Trump zasugerował również, że jako prezydent dążyłby do większego wpływu na Rezerwę Federalną i złagodzenia obciążeń regulacyjnych, szczególnie w odniesieniu do aktywów cyfrowych, takich jak kryptowaluty.
Choć to właśnie przesłanie gospodarcze pomogło mu wygrać wybory, ekonomiści ostrzegają, że plany Trumpa dotyczące odnowienia wygasających ulg podatkowych i oferowania wielu innych - w połączeniu z proponowanymi przez niego cłami - grożą dalszym wzrostem inflacji i zwiększeniem zadłużenia narodowego. Prezydent elekt odrzuca te twierdzenia.
Jego powrót do władzy może także zachwiać globalnymi sojuszami. Trump wyraził sceptycyzm wobec Unii Europejskiej i NATO, kwestionował amerykańskie wsparcie dla Ukrainy i zasugerował, że Tajwan powinien płacić za ochronę ze strony USA.
Najstarszy prezydent w historii
Wiek 78 lat czyni Trumpa najstarszym wybranym prezydentem w historii USA, zaledwie kilka miesięcy starszym od Joe Bidena podczas jego pierwszej kadencji. Trump, ze względu na 22. poprawkę do Konstytucji, nie będzie mógł kandydować ponownie w 2028 roku, co oznacza, że ta kadencja będzie jego ostatnią.
Zwycięstwo Trumpa, postrzegane przez wielu jako niemożliwe, stało się rzeczywistością, pokazując, jak nieprzewidywalna i dynamiczna jest amerykańska scena polityczna. W obliczu tej zmiany wiele osób zadaje pytanie, jak wpłynie to na stosunki międzynarodowe, stabilność w kraju oraz dalsze losy Partii Republikańskiej, która teraz w pełni odzwierciedla wizję swojego lidera.
na podst. bloomberg, fox, cnn, chicagobusiness
rj
