Ponad dekadę od wykrycia wycieków opadów radioaktywnych z elektrowni atomowych Exelonu w stanie Illinois problem nie został rozwiązany.
Od 2007 r. odnotowano co najmniej 35 przypadków wycieków lub innych przypadkowych uwolnień odpadów z elektrowni nuklearnych w naszym stanie Illinois, w tym wody zanieczyszczonej radioaktywnym trytem, produktem ubocznym produkcji energii jądrowej z wysoce rakotwórczymi substancjami - wynika z opublikowanego raportu Better Government Association. Po tych incydentach odpowiedzialne za niej firmy nie został ukarane.
Ostatni wyciek 35,000 galonów substancji radioaktywnych miał miejsce w ciągu dwóch tygodni w maju i czerwcu w należącej do Exelon elektrowni w Braidwood, na południowy zachód od Chicago. Ten sam obiekt był centrum zainteresowania w połowie 2000. Seria incydentów, do których tam doszło, wywołała debatę na temat bezpieczeństwa starzejących się elektrowni jądrowych w Stanach Zjednoczonych.
Incydent w 2014 w zakładzie Exelon w Dresden w powiecie Grundy obejmował uwolnienie około 500,000 galonów wysoce radioaktywnej wody. Zanieczyszczenia zostały później znalezione w sieci kanalizacyjnej oczyszczalni ścieków zakładu kilka mil dalej w Morris.
Kolejny wyciek został odkryty w 2007 roku w zakładzie Quad Cities w Cordova, wzdłuż rzeki Missisipi. Doprowadziło to do odczytów napromieniowania wód gruntowych 375 razy wyższych niż dozwolone w federalnych normach dotyczących bezpieczeństwa wody pitnej. Usuwanie zanieczyszczenia zajęło osiem miesięcy.
Exelon zagroził, że zamknie elektrownię Quad Cities, ale zrezygnował w zeszłym roku po tym, jak gubernator Bruce Rauner podpisał ustawę zezwalającą na duże podwyżki cen prądu, by uratować przed zamknięciem dwie elektrownie.
Przedstawiciele Exelona, federalnej Komisji ds. Energii Nuklearnej, Agencji Zarządzania Kryzysowego w Illinois i Agencji Ochrony Środowiska Illinois, orzekli, że wycieki nie stanowiły żadnego zagrożenia dla mieszkańców i nie zanieczyściły wody pitnej. Exelon podkreślił, że na działania zapobiegawcze wydał 100 milionów dolarów w ciągu ostatniej dekady, w tym na modernizacje wszystkich swoich elektrowni.
Michael Pacilio, dyrektor operacyjny zakładów Exelon, powiedział, że środowisko naturalne nie ucierpiało przez wycieki, które opisał jako niewielkie w porównaniu z tym, na co jest narażone każdego dnia.
"Żyjemy w radioaktywnym świecie" - dodał Pacilio.
“Nie powinno w ogóle dojść do wycieków. Zagrażają one pracownikom i społeczeństwu" - powiedział David Lochbaum, analityk z organizacji non-profit Union of Concerned Scientists.
Spośród 61 elektrowni atomowych działających w Stanach Zjednoczonych ponad połowa ma reaktory, które kończą swój pierwotnie oczekiwany okres życia lub zbliżają się do niego - w tym zakłady w Dresden i Quad Cities.
Branża ta jest zdominowana przez Exelon, firmę energetyczną z siedzibą w Chicago, która w ubiegłym roku odnotowała 31 miliardów dolarów przychodu i eksploatuje 14 elektrowni atomowych w Illinois, Nowym Jorku, New Jersey, Pensylwanii i Maryland.
Pięć z sześciu zakładów w Illinois zgłosiło wycieki w ciągu ostatniej dekady. Takiego incydentu nie odnotowano tylko w elektrowni w Clinton w powiecie DeWitt, a w Byron w powiecie Ogle zgłoszono tylko jeden o niskim poziomie radioaktywności.
Co najmniej siedem z 35 udokumentowanych incydentów od 2007 r. związanych było ze skażeniem wód gruntowych. Inne zanieczyszczenia znaleziono w kanałach i innych systemach wodnych.
W 2006 roku potwierdzono, że z elektrowni w Braidwood wydostało się 6 milionów litrów radioaktywnej wody w ciągu kilku lat, z której część trafiła na prywatne nieruchomości i do co najmniej jednego prywatnego ujęcia wody pitnej.
W tym czasie Exelon i federalna agencja (NRC) zapewniły, że poziom radioaktywności w prywatnych ujęciach wody i studniach był znacznie poniżej limitów uznanych za niebezpieczne. Mieszkańcy terenów w sąsiedztwie zakładów Braidwood pozostają sceptyczni.
”NRC otrzymuje wszystkie dane z elektrowni jądrowej. W jaki sposób NRC może ufać liczbom?” - pytała Monica Mack, która mieszka w Braceville w pobliżu elektrowni w Braidwood.
W 2010 r. w zakładach Exelon w Marseilles w powiecie LaSalle doszło do wycieku ze zbiornika magazynowego, początkowo szacowanego na ponad 150 galonów, ale później stwierdzono, że trudno ocenić jego skalę. Testy wykazały, że poziom trytu - promieniotwórczego izotopu wodoru, był o 59 razy wyższy niż limit przyjmowany dla wody pitnej ustalony przez Agencję Ochrony Środowiska - EPA. Exelon twierdził, że nie doszło do wycieku trytu z zakładów.
Określenie „nuklearny stan” w stosunku do Illinois przypomina, że to właśnie tutaj w 1942 r. na terenie University of Chicago dwóch naukowców - Enrico Fermi oraz Leo Szilard uzyskało pierwszą jądrową reakcję łańcuchową, która oznaczała dla ludzkości początek ery atomowej.
Rozpoczęta tu era atomowa możliwa była dzięki pierwszemu w świecie reaktorowi o nazwie CP-1 (Chicago Pile – 1) zbudowanemu pod opuszczonym stadionem Stagg Field na terenie University of Chicago. Został on później przemianowany na CP-2 i przeniesiony do pobliskiego Palos Park jako część projektu Manhattan. Zbudowano tam również drugi reaktor o nazwie CP-3.
Po wojnie odpady atomowe z obydwu reaktorów zostały zakopane w okolicy i miejsce to jest obecnie częścią ogólnie dostępnego parku w miejscowości Palos Hills. Jest to, niestety, ewenement tego typu w skali światowej.
Illinois było również domem dla pierwszego wybudowanego z funduszy prywatnych komercyjnego reaktora. Unit 1 należący do firmy Commonwealth Edison był częścią funkcjonującej do dziś Dresden Power Station.
Późniejsze problemy spowodowały jego zamknięcie, co też zostało zapisane w książkach do historii. Był to bowiem pierwszy reaktor zamknięty przedwcześnie. W 2004 roku elektrownia otrzymała zezwolenie na używanie ich o 20 lat dłużej, niż pierwotnie zakładano.
W Illinois znajduje się też pierwsze komercyjne składowisko odpadów wysoko aktywnych (High Level Waste – HLW) należące do firmy General Electric i położone w okolicach Morris.
JT
