Wzorem rządu federalnego, który poinformował o zakończeniu stanu zagrożenia zdrowia publicznego związanego z pandemią Covid-19 w dniu 11 maja, gubernator Pritzker ogłosił podobne decyzje w Illinois.
W marcu 2020 r. Illinois dołączyło do 12 innych stanów, które ogłosiły COVID jako zagrożenie dla zdrowia publicznego. Według danych stanowego Departamentu Zdrowia od tego czasu odnotowano ponad 4 miliony przypadków COVID i 36,000 zgonów w Illinois.
Ogłoszenie takiego stanu, podobnie jak w innych przypadkach stanu klęski żywiołowej, umożliwiło rządowi federalnemu i stanowemu uzyskanie dodatkowych funduszy i rozszerzony dostęp do opieki zdrowotnej dla mieszkańców. W rezultacie w naszym stanie można było uzyskać dodatkowe świadczenia SNAP, zwiększenie sumy EBT i ubezpieczenie Medicaid.
W oświadczeniu biura JB Pritzkera wskazano również na szereg sposobów, w jakie władze stanowe i lokalne skorzystały z ogłoszenia stanu zagrożenia, w tym:
- federalny zwrot kosztów działań związanych z Covid
- wykorzystanie stanowego Funduszu Pomocy, pokrywającego bezpośrednie koszty użycia Gwardii Narodowej Illinois i grup pomocowych
- upoważnienie gubernatora do aktywowania rezerwistów Gwardii Narodowej, z których część była lekarzami i pielęgniarkami i służyła na pierwszej linii frontu walki z pandemią
- umożliwienie przyspieszonego realizowania zamówień stanowych.
Nie obyło się jednak bez kontrowersji
Illinois było początkowo jednym z 50 stanów, które wprowadziły na swoim terenie stan zagrożenia, a tym samym zwiększyły uprawnienia gubernatora. Większość jednak z nich z czasem zrezygnowała, głównie ze względu na ich nadużywanie. Dwa lata temu Illinois było jednym z 10 stanów w USA z wciąż obowiązującym stanem zagrożenia. Dziś jest jednym z 7 takich obszarów, którymi są jeszcze: Kalifornia, Teksas, Kolorado, Nowy Meksyk, Delaware i Rhode Island.
„Gubernator nie powinien mieć możliwości przedłużania swoich 30-dniowych proklamacji stanu klęski żywiołowej bez zgody Zgromadzenia Ogólnego Illinois” – zauważyła organizacja Illinois Policy po dwóch latach obowiązywania tego rozporządzenia i 26 jego przedłużeniach. Zgromadzenie powinno mieć prawo do odebrania Pritzkerowi uprawnień nadzwyczajnych w drodze wspólnej uchwały podjętej przez obie izby, co jest normą w większości stanów. A już na pewno gubernator nie powinien móc robić tego w nieskończoność. Obecnie, pomimo tego, że ustawa Illinois Emergency Management Agency Act ogranicza możliwość ogłaszania stanu klęski żywiołowej na okres do 30 dni, może być odnawiany za każdym razem, gdy poprzedni traci ważność.
To, co rozpoczęło się jako niezbędna reakcja kryzysowa, przekształciło się w ponad 1,000 dni rządów przy nadzwyczajnych uprawnieniach gubernatora, który przedłużał nadane mu specjalne prawa aż 38 razy. Zgodnie z zapowiedzią stan ten ma zakończyć się w maju.
rj
