W poniedziałek 7 sierpnia ma odbyć się nadzwyczajne posiedzenie miejskiej Komisji ds. Zabytków (CCL). Głównym punktem obrad będzie nadanie wstępnego statusu zabytku kościołowi św. Wojciecha w dzielnicy Pilsen. Konserwatorzy zabytków twierdzą, że to uchroniłoby kościół św. Wojciecha przed wyburzeniem przez archidiecezję Chicago, która zamknęła kościół w 2019 roku.
Walka trwa
O taki scenariusz – procedowania sprawy przed komisją zabiegali sami aktywiści – Polacy i Latynosi, czyli byli parafianie kościoła. To w tej sprawie zorganizowali w ratuszu konferencję prasową.
"To był ich mały kawałek Polski. Zbudowali go dla przyszłych pokoleń" – powiedziała jedna z parafianek, Alina Jakubowski, odnosząc się do pierwszych polskich imigrantów, którzy zbudowali kościół. "Nie zbudowali go po to, by 100 lat później przyszedł i go sprzedał, bo potrzebowali pieniędzy". Komisja, która będzie zajmowała się sprawą jest prowadzona przez wydział ochrony zabytków Departamentu Planowania i Rozwoju.
„Jeszcze w historii miasta Chicago nie było zwołane nadzwyczajne zebranie komisji zabytków. Po tylu latach starań, jesteśmy ogromnie wdzięczni prezydentowi Johnsonowi, za jego poparcie, i liczymy na to, że w poniedziałek dojdzie do pozytywnego rozpatrzeniu sprawy nadania kościołowi Św. Wojciecha wstępnego statusu jako zabytek miasta Chicago. Ale żeby do tego doszło, potrzebujemy jak najwięcej rodaków w poniedziałek o 13 w ratuszu” – mówi w rozmowie z Monitorem polonijny aktywista Daniel Pogorzelski. Wstęp na posiedzenie komisji jest wolny.
Możesz pomóc!
Jak? Przede wszystkim deklarując swe poparcie dla starań o uznanie kościoła za zabytek, choćby poprzez wzięcie udziału we wspomnianych obradach komisji w City Hall w poniedzialek, 7 sierpnia. Organizatorzy apelują o liczne przybycie tego dnia na skrzyżowanie Clark i Randolph, niedaleko przystanku kolejki Clark/Lake, w poniedziałek o godz. 12.30.
Droga będzie wyboista
Jeśli komisja zatwierdzi wstępną rekomendację, rozpocznie to długą serię zatwierdzeń i pozwoleń. Obejmuje to uzyskanie zgody właściciela budynku, zorganizowanie przesłuchania, a właściwie wysłuchania publicznego i przeprowadzenie ostatecznego głosowania przed komisją ds. zabytków. Dopiero potem ostateczną decyzję podejmą chicagowscy radni. Właściciel budynku będzie odgrywał w całym procesie istotną rolę. Jest nim wciąż… Archidiecezja Chicago.
Archidiecezja rozbiera kościół powoli
W ubiegłym roku z kościoła zniknęła kopia „Piety” Michała Anioła. Spotkało się to wówczas z protestami parafian – włącznie z blokowaniem drogi ciężarówce wywożącej rzeźbę. Teraz na polecenie chicagowskiej archidiecezji usuwane są witraże okienne.
"Jesteśmy przecież amerykańskim miastem architektury. A jeśli chcemy być miastem pierwszej klasy, musimy uhonorować, wyznaczyć i chronić te budynki. Nawet jeśli są one w niebezpieczeństwie" - powiedział Ward Miller, dyrektor wykonawczy Preservation Chicago – organizacji walczącej w obronie kościoła. Dodał też, że kolejne kroki archidiecezji jasno pokazują, że kościół wkrótce zostanie rozebrany.
Szanse na uznanie budynku za zabytek są duże
Według Commission on Chicago Landmarks, obiekt spełniał kilka kryteriów określonych w miejskim kodeksie urbanistycznym, w tym dotyczących "jego wyjątkowej lokalizacji, charakterystycznego wyglądu fizycznego lub obecności reprezentującej ustaloną i znaną wizualną cechę sąsiedztwa, społeczności lub miasta Chicago".
Niełatwy los kościoła
Dzielnica Pilsen była przystanią dla polskich imigrantów na przełomie XX wieku, którzy zbudowali i otworzyli kościół w 1914 roku przed przekazaniem go na własność Archidiecezji. Kościół został zamknięty w 2019 roku w ramach konsolidacji – Metropolita Chicago tłumaczył to spadkiem liczby wiernych i wysokim kosztem utrzymania świątyni. Masowe protesty odbywały się jeszcze w 2019 roku, kiedy ku zaskoczeniu wiernych duchowni przystąpili do dekonsekracji, czyli procesu, który pozbawił świątynię sakralnego charakteru. W ciągu ostatnich czterech lat archidiecezja dwukrotnie podpisywała umowę na sprzedaż nieruchomości - raz szkole muzycznej, a innym razem deweloperowi mieszkaniowemu - ale obie transakcje nie doszły do skutku. Nieruchomość składająca się z sanktuarium, plebanii, klasztoru, szkoły i parkingu - zajmuje 2.1 akra w sercu zmieniającej się dzielnicy. Radny Pilsen – Bryan Sigcho-Lopez wspiera Polonię i Latynosów w walce o kościół. Złożył formalną skargę w biurze inspektora generalnego na byłą już burmistrz Lori Lightfoot, oskarżając ją o ingerencję w zmianę zagospodarowania terenu, by pomóc archidiecezji. Archidiecezja Chicago konsekwentnie odmawia dziennikarzom odpowiedzi na pytania o przyszłość świątyni.
fk
