Prawnicy często podkreślają, że nieudokumentowani imigranci rzadko zgłaszają oszustwa konsumenckie, których stali się ofiarami, głównie z obawy o swój status w tym kraju. W tej kategorii są także oszustwa imigracyjne popełniane przed nielicencjonowanych adwokatów.
Przez wiele miesięcy stół 43-letniej Brandelii Nunez pokryty był stertą dokumentów, w tym rachunków, dowodów, które jej zdaniem pokażą, że jej rodzina została oszukana na ponad $10,000 przez prawniczkę imigracyjną. Wmówiła ona kobiecie, że może załatwić jej rodzicom pozwolenie na pracę i legalny pobyt, na które się nie kwalifikowali.
Nunez, chociaż jest nieudokumentowaną imigrantką, skontaktowała się z policją i złożyła skargę do biura prokuratora generalnego stanu Illinois, które obecnie prowadzi sprawę cywilną w jej imieniu.
Jest ona nielicznym wyjątkiem, bo wielu nieudokumentowanych imigrantów tego nie robi w obawie przed deportacją. Wykorzystują to adwokaci-oszuści, obiecując usługi imigracyjne, na które dane osoby nie kwalifikują się. Są to przestępstwa powszechnie określane mianem "na notariusza”.
"Wśród nas niewielu ma odwagę o tym mówić. Nie boję się. Nie robię niczego złego, nie jestem przestępcą. Nie mam powodu, aby się ukrywać - powiedziała Nunez w rozmowie z dziennikiem "Chicago Tribune".
Oszustwa imigracyjne są różne, często dokonywane są przez osoby, które pozują na prawników, a następnie żądają nadmiernych opłat za pomoc - mówi Karolyn Calbert, pełnomocnik ds. prawodawstwa z Krajowego Imigracyjnego Centrum Sprawiedliwości (National Immigrant Justice Center).
"Używamy pojęcia - "oszustwo notarialne", aby odnieść się do każdego nieupoważnionego adwokata, nie tylko tych imigracyjnych, który zapewnia porady prawne" - dodała Calbert.
Termin ten nawiązuje też do tłumaczenia słowa "notariusz" czyli "notario" w języku hiszpańskim. Tytuł "notario publico" w krajach Ameryki Łacińskiej może oznaczać "prestiżowego prawnika", który różni się znacznie od znaczenia "notariusza" w Stanach Zjednoczonych. Tutaj notariusz jest ograniczony do poświadczania podpisów zgodnych z dowodem tożsamości i używania pieczęci administracyjnych.
"Niektórzy ludzie wykorzystują w tym kraju różne znaczenie ich tytułu do oszustw, które uderzają w imigrantów" - powiedziała Calbert.
W stanie Illinois nielegalne jest udzielanie porad prawnych i świadczenie usług, w tym przygotowywanie dokumentów, przez osoby, które nie są adwokatami z praktyką imigracyjną.
Każda osoba, która oferuje usługi w zakresie imigracji w stanie Illinois, musi posiadać licencję prawnika albo reprezentować organizację non-profit uznawaną przez Board of Immigration Appeals. Musi także zarejestrować się jako podmiot oferujący usługi imigracyjne w biurze prokuratora generalnego Illinois.
Prawo określa również standardy dotyczące opłat dla adwokatów nieimigracyjnych, które mogą pobierać, jeśli np. pomagają wypełniać formularze.
"Nadal mamy przypadki adwokatów nieimigracyjnych, którzy oferują usługi imigracyjne i mówią ludziom, że mogą kwalifikować się do uzyskania pewnych świadczeń imigracyjnych i pobierają od nich opłaty - w rzeczywistości ci klienci nie kwalifikują się do pomocy, o którą się starają" - tłumaczy Calbert.
W kwietniu prokurator generalna stanu Illinois Lisa Madigan złożyła pozew przeciwko zamieszkałej w Joliet Normie Bonilli, w którym zarzuciła jest oszustwo Brandelii Nunez i jej rodziny na ponad 10,000 dolarów na skutek świadczenia nielicencjonowanego doradztwa imigracyjnego.
Z pozwu wynika, że Bonilla zażądała od rodziny ponad $1,000 za rejestry imigracyjne z U.S. Citizenship and Immigration Services, które kosztowały tylko $35 dolarów, a za swoje usługi pobierała jeszcze dodatkowe $1,000 .
Nunez przeniosła się do Chicago po przekroczeniu granicy z Meksykiem w 1996 roku. Miała nadzieję otrzymywać zasiłki imigracyjne dla rodziców, którzy bez zarejestrowanego statusu imigracyjnego mieszkają w tym kraju od 1992 roku.
Powiedziała, że po raz pierwszy, w imieniu swoich rodziców, skontaktowała się z Bonillą w czerwcu 2015 r. Ta poradziła, by rodzice Nunez ubiegali się o pozwolenie na legalny pobyt, mimo że się do tego nie kwalifikowali. Z pozwu wynika, że Bonilla podała w aplikacji fałszywe informacje i pobrała od rodziny Nunez zawyżoną opłatę za wypełnienie dokumentów.
Bonilla nie jest licencjonowanym adwokatem, nie jest zatrudniona przez adwokata imigracyjnego lub agencję uprawnioną do świadczenia usług imigracyjnych - wynika ze stanowego rejestru. Zgodnie z prawem stanowym, nigdy nie zarejestrowała się w biurze prokurator generalnej lllinois.
Ojciec Nunez otrzymał pozwolenie na pracę, ale jej matka po kilku miesiącach otrzymała nakaz dobrowolnej deportacji (voluntary deportation order) od federalnych władz imigracyjnych.
"Próbowałam zadzwonić (do Bonilli), aby sprawdzić, co dzieje się z aplikacją mojej mamy. Powiedziała, że przyjdzie, a potem przestała odpowiadać na moje telefony"- powiedział Nunez.
Kobieta o pomoc zwróciła się do Frida Kahlo Community Organization, organizacji non-profit świadczącej usługi imigracyjne z siedzibą w Pilzen. Była przerażona, gdy dowiedziała się, że jej rodzice nie są uprawnieni do tego, aby pracować i przebywać w tym kraju legalnie, o czym zapewniała ją oszustka-imigracyjna zajmująca się sprawą rodziny.
"Matce doradzono, aby przerwała proces składania i pominęła sąd imigracyjny, ponieważ na pewno zostanie deportowana" - powiedziała Nunez.
W grudniu 2015 r. Nunez złożyła raport na policji i skontaktowała się z biurem prokurator generalnej stanu Illinois, które w jej imieniu domaga się odszkodowania na sumę $50,000.
Bonilla nie odpowiedziała na pozew i nie udzieliła komentarza dziennikowi "Chicago Tribune".
"Ludzie potrzebują pomocy. Słyszą, że mogą ją szybko otrzymać, że są do tego uprawnieni"- powiedziała Julie Pellerite, adwokat imigracyjny z organizacji Resurrection Project z siedzibą w dzielnicy Pilsen. - "Poszukują bezpieczeństwa w dowolnym miejscu, w jakim mogą je uzyskać".
Nieudokumentowani imigranci, którzy zostali oszukani, niekiedy wydali setki tysiące dolarów na usługi prawnicze i opłaty za złożenie w ich imieniu różnych dokumentów. Co więcej, ich aplikacje dostarczyły urzędnikom imigracyjnym informacji, których użycie może mieć poważne konsekwencje. "Niestety zła pomoc może naprawdę zaszkodzić ludziom" - podsumowała Pellerite.
Zgłaszanie oszustw imigracyjnych
Nie ma centralnej agencji zajmującej się skargami dotyczącymi nadużyć konsumentów związanych z imigracją. Sprawami zajmuje się kilka agencji, w tym biuro prokuratora generalnego Illinois, biura stanowych prokuratorów, departamentu spraw i ochrony konsumentów w Chicago (Business Affairs and Consumer Protection) oraz Federalnej Komisji Handlu (Federal Trade Commission).
Imigranci często są ostrożni w zgłaszaniu przestępstw, których stają się ofiarami. W wielu przypadkach nieudokumentowane osoby raczej ponoszą straty, niż zwracają się do agencji rządowej o pomoc.
W rezultacie większość skarg pochodzi od prawników imigracyjnych, sędziów i organizacji imigracyjnych, a nie od samych ofiar.
Biuro prokurator generalnej stanu Illinois otrzymało w 2017 r. tylko 23 skargi, w porównaniu z 32 w 2016 r. Federalna Komisja Handlu do maja odebrała 18 skarg konsumenckich związanych z imigracją w stanie Illinois, w porównaniu z 25 w 2016 r.
Steve Bernas, prezes i dyrektor generalny Better Business Bureau w Chicago, biura stojącego na straży praw konsumenckich, powiedział, że w tym roku otrzymało co najmniej 16 skarg dotyczących oszustw związanych z imigracją, w 2016 roku zgłoszono 9 takich skarg.
Jego zdaniem nieudokumentowani imigranci czasami padają ofiarą tych, którzy wykorzystują ich problemy z językiem angielskim.
"Twój telefon wyświetli IRS, bo oszuści mają możliwość zmiany tzw. caller ID dzięki specjalnemu programowi"- powiedział Bernas. "Będą dzwonić do ciebie, grozić Ci i mówić, że zalegasz z podatkami do IRSu i jeśli nie zapłacisz, pójdziesz do więzienia i zostaniesz deportowany. To nieprawda, ale chcą, żebyś zapłacił" - przestrzegał.
Biuro prokurator stanowej w powiecie Cook County, Kim Fox, otworzyło w lutym specjalną infolinię imigracyjną, pod którą skargi można zgłaszać anonimowo. Do 1 maja zgłoszono co najmniej 13 skarg.
W rezultacie w stosunku do czterech osób wszczęto śledztwo, a sprawy trzech innych zostały przekazane do stanowej komisji dyscyplinarnej zajmującej się sprawami adwokatów.
Urząd Imigracyjna zachęca ludzi do zgłaszania oszustw do Federalnej Komisji Handlu i lokalnych agencji. W stanie Illinois zaleca się skontaktowanie się także z biurem stowarzyszenia adwokatów Illinois State Bar Association Task Force on Unauthorized Practice of Law.
"Skargi, które docierają do nas, nie ograniczają się tylko do Latynosów czy Azjatów . To naprawdę dotyczy innych przedstawicieli populacji imigrantów" - powiedział przewodniczący komisji Timothy Moran.
Grupa zadaniowa może rozpatrzyć zarzuty i przekazywać skargi do lokalnych agencji, ale jej zdolność do ścigania takich skarg ogranicza się do wysyłania listów ws. zawieszenia prowadzenia sprawy.
Z kolei stanowa adwokacka komisja dyscyplinarna (Illinois Attorney Registration and Disciplinary Commission) ma prawo do wnoszenia skarg przeciwko osobom praktykującym prawo bez licencji. Według wiceprzewodniczącego komisji Jamesa Grogina, w 2016 roku rozpatrzono 116 skarg dotyczących prawników zajmujących się sprawami imigracyjnymi.
Adwokaci zalecają, aby osoby poszukujące pomocy sprawdziły kwalifikacje danej osoby oferującej usługi prawnicze w tym zakresie.
60-letni mieszkaniec dzielnicy Little Village, Samuel Flores, pracuje od ponad 20 lat jako notariusz. Jego firma, Servicios Flores, posiada certyfikat biura prokuratora generalnego Illinois na świadczenie usług imigracyjnych.
Flores ma uprawnienia, aby pomagać klientom w wypełnianiu formularzy imigracyjnych, takich jak wnioski o zezwolenie na pracę i petycje dla członków rodziny za granicą. Sam zachęca klientów do konsultacji z adwokatem, zanim zwrócą się o pomoc do notariusza.
"Za usługi notarialne płaci się mniej, bo płacisz tylko za wypełnienie formularzy. Notariusz nie jest upoważniony do udzielania porad "- powiedział. "Nie jesteśmy prawnikami, ale możemy polecić ci adwokata" - dodaje Flores.
JT
