Ceny kakao szaleją: ziarno jest teraz cenniejsze niż kilka metali szlachetnych, a jego cena rośnie szybciej niż nawet bitcoin.
Po tym, jak cena kakao pobiła przed Walentynkami rekord z 1977 roku, kiedy wynosiła 5400 dolarów za tonę, w tym tygodniu przekroczyła imponujący poziom 10 000 dolarów za tonę. W sam raz na czekoladowe zajączki wielkanocne.
Podsumowując, ceny kakao wzrosły ponad dwukrotnie w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku i ponad trzykrotnie w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Dlaczego tak się dzieje?
Wszystko sprowadza się do drastycznego spadku podaży. Świat stoi w obliczu największego deficytu kakao od dziesięcioleci. Większość ziaren kakaowych uprawia się w Afryce Zachodniej, gdzie ekstremalne warunki pogodowe i zmieniające się wzorce klimatyczne spowodowały pogorszenie zbiorów, które według prognoz trzeci rok z rzędu będą niskie.
Oznacza to kolejny rok wyższych cen dla producentów, sprzedawców i ostatecznie miłośników czekolady. Oczekuje się, że czekoladowe zajączki i jajka będą droższe w te Święta Wielkanocne i być może przez jakiś czas w przyszłości. Eksperci przewidują, że konsumenci i tak wydadzą rekordowo dużo, ale mogą spodziewać się, że otrzymają mniej za to, co wydadzą.
Około dwie trzecie światowego kakao uprawia się w Afryce Zachodniej, większość na Wybrzeżu Kości Słoniowej i w Ghanie.
Tamtejsi rolnicy od kilku lat borykają się z ekstremalnymi warunkami pogodowymi wynikającymi ze zmieniających się od kilku lat wzorców klimatycznych: ulewnymi deszczami i powodziami, silnymi wiatrami w porze suchej – złymi warunkami w niewłaściwej porze roku. Pogorszyło to jakość upraw, a także pogorszyło warunki drogowe, zakłócając dostawy produktu do portów.
Międzynarodowa Organizacja Kakao prognozuje, że światowa podaż kakao spadnie w tym sezonie o prawie 11%. Inne kraje uprawiające kakao nie były w stanie wypełnić tej luki, ponieważ zwiększanie produkcji jest kosztowne i czasochłonne; zanim nowo posadzone drzewa wyprodukują ziarno kakaowe, potrzeba lat.
Ogromny niedobór kakao spowodował zamieszanie wśród kupujących, co spowodowało wzrost cen. Historyczny wzrost przyciągnął spekulantów, pogłębiając zmienność cen.
„Zwykle... jeśli ceny są bardzo wysokie, ludzie zaczynają produkować więcej tego towaru” – mówi John Ament, niezależny konsultant, który był byłym szefem działu kakao w firmie Mars. „W przypadku kakao nie jest to takie szybkie. Myślę więc, że ceny te przez jakiś czas pozostaną wyższe niż wcześniej”.
Ament twierdzi, że trudne warunki pogodowe spotęgowały inne istniejące wcześniej problemy. Drzewa w Afryce Zachodniej starzeją się i dają mniej kakao; rolnicy w Ghanie i Wybrzeżu Kości Słoniowej walczą ze szkodnikami i chorobami.
W rzeczywistości rolnicy ci rzadko czerpią korzyści z rosnących cen kakao na rynku, ponieważ zazwyczaj sprzedają ziarna po wcześniej uzgodnionych cenach.
„Niestety kwoty, które zarabiają na sprzedaży kakao, nie generują wystarczających dochodów, aby pomóc im w rewitalizacji gospodarstw – przesadzaniu, kupowaniu nawozów, itp.” – mówi Ament. „Pozyskiwanie kakao oraz model produkcji kakao i handlu nim na świecie nie są modelem zrównoważonym”.
Mniejsze batony i tylko częściowo pokryte czekoladą
Firmy stają się coraz bardziej kreatywne, jeśli chodzi o przenoszenie wyższych kosztów na klientów. Mars zmniejszył rozmiar niektórych swoich batoników czekoladowych. Hershey wypuścił Kit Kata, który jest tylko częściowo zanurzony w czekoladzie. Inne firmy, w tym Nestle, Hershey i Mondelez, właściciel Cadbury i Milka, poszły bezpośrednią drogą, podnosząc ceny.
Według firmy analitycznej DataWeave cena czekoladek sprzedawanych w głównych sklepach w USA wzrosła o prawie 15% od początku 2023 roku. Dla porównania, cena słodyczy innych niż czekolada wzrosła w tym czasie zaledwie o 4%.
Badania branżowe sugerują, że ludzie zaczynają ograniczać impulsywne zakupy czekolady, choć nadal sięgają po nią na specjalne okazje. Firmy twierdzą, że w tym roku prawdopodobnie nastąpią dalsze podwyżki cen, ponieważ nie jest jasne, kiedy zbiory kakao znów będą dobre.
Krajowe Stowarzyszenie Cukierników prognozuje, że w okresie Wielkanocy kupujący wydadzą na czekoladę i słodycze ponad 5 miliardów dolarów.
jm
