Z nowego raportu europejskich ekspertów ds. klimatu wynika, że Europa nagrzewa się około dwa razy szybciej niż cała Ziemia, a w miesiącach letnich upały powodują śmierć coraz większej liczby ludzi.
Liczba zgonów spowodowanych upałami na kontynencie wzrosła o co najmniej 30% w ciągu ostatnich 20 lat, jak wynika z analizy europejskiego Copernicus Climate Change Service i szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych.
„Wpływ na zdrowie jest bardziej widoczny w miastach, w których mieszka większość ludzi” – mówi José Álvaro Silva ze Światowej Organizacji Meteorologicznej ONZ. Miasta ocieplają się szybciej niż obszary wiejskie, ponieważ budynki i drogi pozostają dłużej nagrzane.
Lato 2023 r. było wyraźnym przykładem tego, jak niebezpieczne dla Europejczyków mogą być wysokie temperatury. Fale upałów w lipcu w połączeniu z wilgotnością sprawiły, że w prawie połowie Europy odczuwalna temperatura przekroczyła 40 stopni. Taka pogoda może zabić człowieka, jeśli nie ma dostępu do klimatyzacji. Ostateczna liczba ofiar śmiertelnych fali upałów nie została jeszcze oszacowana, ale według naukowców sięga dziesiątek tysięcy. W jednym z badań oszacowano, że z powodu fali upałów w lipcu 2023 r. zmarło przedwcześnie ponad 60 000 osób.
Ekstremalne upały odpowiadają za największą śmiertelność ze wszystkich ekstremalnych warunków pogodowych” – mówi Chris Hewitt, szef Światowej Organizacji Meteorologicznej.
Szybkie ocieplenie w Europie wynika z trzech czynników. Kontynent znajduje się blisko Arktyki, która jest najszybciej ocieplającym się regionem na Ziemi. Jest również naturalnie położone w pobliżu ciepłego oceanu i prądów atmosferycznych – dlatego londyńskie zimy są o wiele łagodniejsze niż w Chicago, mimo że Londyn leży dalej na północ. Ale oznacza to również, że w Europie robi się niebezpiecznie szybciej niż w miejscach na podobnych szerokościach geograficznych, wyjaśnia Samantha Burgess, zastępca dyrektora Copernicus Climate Change Service.
„Cały czas obserwujemy bicie nowych rekordów” – mówi Burgess.
Niebezpieczeństwo stwarzane przez upał sprawia, że wiele europejskich miast stara się zapewnić mieszkańcom dostęp do klimatyzacji i niezawodnej energii elektrycznej do zasilania klimatyzacji w najgorętsze dni. Niektóre z najbardziej śmiercionośnych fal upałów na świecie wiążą się z przerwami w dostawie prądu, kiedy z powodu ekstremalnej pogody awarii ulegają sieci energetyczne.
W tym względzie nowy raport zawiera dobrą wiadomość: Europa w coraz większym stopniu wykorzystuje energię słoneczną i wiatrową, a źródła te są coraz bardziej niezawodne. Rok 2023 był drugim rokiem z rzędu, w którym kontynent wygenerował więcej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych niż ze spalania paliw kopalnych.
Odejście od ropy, gazu i węgla na rzecz energii elektrycznej pomaga Europie ograniczyć emisję gazów cieplarnianych powodujących ocieplenie planety, co pomoże ograniczyć przyszłe śmiertelne ocieplenie.
jm
