Każdy dermatolog to powie: nakładanie filtrów przeciwsłonecznych, jednego z ważniejszych elementów w zestawie narzędzi do ochrony przed słońcem, nie podlega negocjacjom, niezależnie od pogody i rodzaju skóry. Mimo to tylko 12 procent mężczyzn i 29 procent kobiet w USA używa ich zawsze w słoneczne dni – wynika z badania National Health Interview Survey z 2020 r.
Wielokrotnie wykazano, że filtr przeciwsłoneczny – który działa poprzez blokowanie promieniowania ultrafioletowego – zapobiega rakowi skóry, zmarszczkom, pigmentacji i oparzeniom słonecznym. W połączeniu z noszeniem okularów przeciwsłonecznych i kapelusza zakrywającego twarz i uszy, czy szukanie cienia, regularne stosowanie filtrów może zmniejszyć ryzyko raka skóry, zarówno wśród osób o jaśniejszej karnacji (które są bardziej podatne na zachorowanie) oraz osób o ciemnej karnacji, które są z kolei bardziej narażone na śmierć ze względu na zwykle późniejsze wykrycie zmian skórnych.
USA i Europa. Różnice
Nie wszystkie filtry przeciwsłoneczne dostępne w Stanach Zjednoczonych (i innych krajach) mają podobny skład.
W USA są uważane za leki dostępne bez recepty i są regulowane przez FDA. Dlatego składniki muszą być w USA uznane przez FDA za bezpieczne i skuteczne.
W miejscach takich jak Unia Europejska są też regulowane, ale uważane za kosmetyki i łatwiej jest uzyskać zatwierdzenie nowego składnika aktywnego.
Od 2000 roku FDA nie zatwierdziła żadnych nowych składników filtrów przeciwsłonecznych, więc można powiedzieć, że ich skład jest nieco przestarzały. Ale z drugiej strony może okazać się bezpieczniejszy, choć mniej skuteczny.
Przed czym się chronimy
W skrócie: słońce emituje promienie ultrafioletowe lub UV, które mogą uszkodzić skórę. Oparzenia słoneczne powodują dwa rodzaje promieni: UVA i UVB.
„Promienie UVA wnikają głębiej w skórę i w większym stopniu przyczyniają się do raka skóry” - mówi Kelly Dobos, chemik i profesor nauk kosmetycznych na University of Cincinnati i University of Toledo.
Promienie UVA są tym, co Hope Mitchell, dermatolog i założycielka Mitchell Dermatology, nazywa „promieniami starzenia”. Mogą przechodzić przez szkło (okna) i przedwcześnie starzeją skórę, powodując zmarszczki i plamy starcze.
Szukając kremu przeciwsłonecznego upewnij się, że na etykiecie znajduje się określenie „szerokie spektrum” lub inne, które mówi o ochronie zarówno przed promieniami UVA, jak i UVB.
Jakich składników potrzebujesz w kremie przeciwsłonecznym?
Filtry przeciwsłoneczne mogą być chemiczne lub mineralne. Jednak z chemicznego punktu widzenia oba rodzaje są wykonane z chemikaliów. Nie daj się zwieść - składniki użyte w filtrach mineralnych nie są wydobywane z ziemi. Działają poprzez tworzenie na skórze bariery odbijającej promienie. Są to głównie dwutlenek tytanu i tlenek cynku, które mogą pozostawiać biały lub popielaty ślad na skórze.
Chemiczne filtry przeciwsłoneczne wchłaniają się w skórę i „pomagają w tworzeniu reakcji chemicznych, które prowadzą do odbijania promieni” – mówi Rachel Reynolds, adiunkt dermatologii w Harvard Medical School. Składniki chemicznych filtrów obejmują awobenzon, homosalat, oktokrylen, oktinoksat, oktisalat i oksybenzon. W 2019 roku FDA ogłosiła, że dwa składniki – PABA i salicylan trolaminy – nie są bezpieczne i skuteczne i nie są już dozwolone w filtrach.
Każda marka filtrów przeciwsłonecznych ma inną formułę — a wiele z nich zostało ostatnio ulepszonych. Skin Cancer Foundation posiada bazę danych filtrów przeciwsłonecznych zalecanych przez tę organizację, dostępnych na skincancer.org.
Dla osób z wrażliwą skórą lub alergiami zaleca się mineralne filtry przeciwsłoneczne, a ponieważ jednym z najczęstszych źródeł alergii w produktach kosmetycznych jest zapach, wybieramy produkty bezzapachowe.
Niektórzy eksperci zalecają mineralne filtry przeciwsłoneczne dla dzieci, ponieważ są one mniej drażniące. FDA nie zaleca stosowania filtrów przeciwsłonecznych u niemowląt w wieku poniżej 6 miesięcy, ponieważ mogą one być podatne na wysypki; zamiast tego powinno się dzieci w tym wieku trzymać z dala od słońca i odpowiednio zakrywać.
Droższy znaczy lepszy?
Niektóre mogą kosztować po kilkadziesiąt dolarów za małe opakowanie.
„Nie musisz kupować drogich, fantazyjnych filtrów przeciwsłonecznych” — mówi Ronda Farah, profesor dermatologii na University of Minnesota. „Możesz kupować rzeczy w Target lub Walmart, o ile mają składnik chroniący przed słońcem i nie podrażniają skóry”.
Chociaż filtry przeciwsłoneczne z wyższej półki mogą wydawać się trochę ładniejsze lub zawierać kosmetyczne dodatki, nie zmienia to znacząco ich skuteczności. Jeśli jednak wolisz lekki, matowy krem przeciwsłoneczny lub chcesz, aby służył jako makijaż, warto wydać trochę więcej, dodaje Farah.
Ile SPF?
Jest to współczynnik określający, o ile czasu dłużej po zastosowaniu danego kremu z filtrem możemy przebywać na słońcu do momentu wystąpienia oparzenia. Jeśli więc u konkretnej osoby rumień pojawia się po 30 minutach, to po zastosowaniu kremu z filtrem SPF 15 czas ten wydłuża się (teoretycznie) do 7,5 godziny (30 min x 15 SPF = 450 min). Pamiętać jednak trzeba, że współczynnik SPF oznacza ochronę jedynie przed promieniowaniem, które powoduje opaleniznę, czyli UVB.
Eksperci zalecają stosowanie kremów z filtrem SPF 30 lub wyższym. Poza SPF 50 jakakolwiek dodatkowa ochrona jest już znikoma.
Kiedy i ile ochraniacza?
Jeśli chodzi o czas, zastosuj krem przeciwsłoneczny 30 minut przed wyjściem na zewnątrz.
Jeśli chodzi o ilość, eksperci zalecają ilość wielkości kieliszka na całe ciało i naparstka na twarz.
„Grubsza warstwa będzie lepiej chronić niż cienka” — mówi Rachel Reynolds z Harvard Medical School. „Nałożenie zbyt cienkiej spowoduje mniejszą ochronę”. Filtry w sprayu zapewniają cieńszą powłokę, a zatem oferują mniejszą ochronę od kremów.
Znalezienie idealnego kremu przeciwsłonecznego może wymagać wielu prób i błędów, ale regularne stosowanie ma kluczowe znaczenie, niezależnie od wieku i rodzaju skóry. Nigdy nie jest za późno, aby zacząć dbać o zdrową skórę, uważają eksperci.
rj
