Wskaźnik umieralności matek w USA jest dwóch do trzech razy większy niż w innych krajach o wysokich dochodach, a w ostatnich latach jeszcze wzrósł – wynika z przeglądu opublikowanego w czasopiśmie JAMA Psychiatry. Według Amerykańskich Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom ponad 80% tych zgonów można byłoby zapobiec.
W nowym przeglądzie przeanalizowano 30 najnowszych badań i 15 odniesień, aby podkreślić wpływ chorób psychicznych na śmiertelność wśród matek. Naukowcy ustalili, że zaburzenia zdrowia psychicznego, które prowadzą do samobójstw czy przedawkowania opioidów, są odpowiedzialne za prawie jeden na cztery przypadki zgonów matek w USA. To prawie dwukrotnie więcej niż liczba zgonów z powodu krwotoku poporodowego, drugiej najczęstszej przyczyny zgonów związanych z ciążą.
Naukowcy podkreślili, że kobiety są bardziej narażone na nowe zaburzenia psychiczne w trakcie ciąży i bezpośrednio po niej. Jak wynika z raportu Agencji Badań i Jakości w Ochronie Zdrowia, cytowanego w przeglądzie, u około 14,5% kobiet występuje nowy epizod depresji w czasie ciąży, a u kolejnych 14,5% w ciągu pierwszych trzech miesięcy po urodzeniu. Jednak tylko około 20% kobiet poddaje się badaniom przesiewowym w kierunku depresji poporodowej.
„Biorąc pod uwagę, że jest to czas, w którym wiele matek ma kontakt z pracownikami służby zdrowia, niezwykle ważne jest, aby wszystkie te kobiety zostały poddane badaniom przesiewowym i zaproponowano im leczenie” – uważa dr Katherine Wisner z Children’s National Hospital. „Zdrowie psychiczne ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia – matki, dziecka i całej rodziny”.
Brak dostępu do opieki
W wielu stanach dostęp do kompleksowej opieki położniczej jest ograniczony. Z badania opublikowanego w styczniu 2023 r. wynika, że w całym kraju w latach 2006–2020 zamknięto ponad 400 placówek położniczych, przez co prawie 6 milionów kobiet żyje na „pustyniach opieki położniczej” bez dostępu lub z ograniczonym dostępem do odpowiedniej opieki medycznej. Powoduje to dodatkowy stres u matek, które często muszą podróżować na duże odległości, aby zobaczyć specjalistę, i zwiększa ryzyko nieleczenia powikłań zdrowotnych.
Ograniczenia w opiece zdrowotnej w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, w tym w dostępie do aborcji, wpływają również na zdrowie psychiczne matki. Badanie podkreślone w przeglądzie wykazało, że egzekwowanie przepisów dotyczących aborcji, które prowadzą do mniejszej liczby placówek oferujących te zabiegi, wiążą się z wyższym o 6% rocznym wskaźnikiem samobójstw wśród osób w wieku reprodukcyjnym.
W przeglądzie podkreślono negatywne konsekwencje traumy i stresu prenatalnego u matki oraz wagę kwestii takich, jak stabilność ekonomiczna, edukacja, środowisko oraz różnice rasowe na przebieg ciąży. Według Krajowego Centrum Statystyk Zdrowia CDC w 2021 r. wskaźnik umieralności czarnych matek był 2,6 razy wyższy niż białych kobiet.
Inicjatywy krajowe, takie jak plan Białego Domu dotyczący rozwiązania kryzysu zdrowia matek, zgromadziły fundusze i zasoby, aby zaradzić kryzysowi śmiertelności matek w USA, ale według przeglądu należy w nich bardziej priorytetowo traktować zdrowie psychiczne.
Naukowcy zalecają lepsze i bardziej ukierunkowane szkolenia pracowników służby zdrowia w zakresie położnictwa i zdrowia psychicznego, wprowadzenie obowiązku powszechnych badań przesiewowych zdrowia psychicznego matek i promowanie edukacji publicznej na temat możliwości planowania rodziny.
jm
