Od lat politycy ostrzegają przed wyczerpaniem funduszy Social Security, ale pomimo licznych zapowiedzi, reformy wciąż nie wprowadzono. System, który wspiera emerytów, osoby niepełnosprawne oraz ich rodziny, zbliża się do kryzysu finansowego. Jeśli Kongres nie podejmie odpowiednich działań, do 2035 roku rezerwy Social Security zostaną wyczerpane, co zmusi rząd do wypłacania jedynie 83% zaplanowanych świadczeń. Prognozy pokazują, że w kolejnych latach będzie to jeszcze niższa kwota.
Social Security działa na zasadzie „pay-as-you-go”, czyli dzisiejsze składki od pracowników finansują bieżące świadczenia dla emerytów i innych uprawnionych osób. Problemem jest jednak fakt, że liczba osób odchodzących na emeryturę rośnie szybciej niż liczba pracujących, którzy wpłacają swoje składki. Aby zapełnić lukę finansową, rząd korzysta z rezerw, ale te są na wyczerpaniu. Jeśli nic się nie zmieni, osoby polegające na Social Security będą zmuszone obniżyć swoje standardy życia, a liczba osób żyjących poniżej granicy ubóstwa wzrośnie.
Co proponują politycy?
Kongres ma dwa pomysły: zwiększyć przychody lub ograniczyć świadczenia, a najlepiej wprowadzić kombinację obu.
Demokraci od lat postulują podwyżki podatków przeznaczanych na ten program, a niektórzy nawet rozszerzenie świadczeń. Z kolei republikanie zwykle opowiadają się za cięciami w programie. W ostatnich latach jednak partia ta stara się unikać otwartej krytyki Social Security. Donald Trump zapewniał, że nie obetnie świadczeń, ani nie podniesie wieku emerytalnego, choć jego propozycje budżetowe zawierały redukcje wydatków na ten program.
Podczas obecnej kampanii Trump obiecał, że „nie utnie ani grosza z Social Security” i nie zgodzi się na podwyższenie wieku emerytalnego, co w przeszłości było popularnym postulatem republikanów. Jednocześnie jednak były prezydent sugerował możliwość obniżenia podatków od świadczeń Social Security, co mogłoby przynieść korzyści jedynie zamożniejszym odbiorcom świadczeń, ponieważ najuboższe gospodarstwa domowe już teraz są zwolnione z tego podatku.
Wiceprezydent Kamala Harris, podobnie jak inni demokraci, zapewnia, że program zostanie zabezpieczony poprzez „sprawiedliwe opodatkowanie milionerów i miliarderów”, jednak szczegóły tego planu pozostają niejasne. Pytanie, czy podatek od najbogatszych wystarczy, aby uratować Social Security, pozostaje otwarte.
Obecnie każdy dochód powyżej 168 000 dolarów nie jest opodatkowany na Social Security. Oznacza to, że osoby zarabiające więcej płacą mniejszą część swoich dochodów na finansowanie ubezpieczenia społecznego niż osoby o niższych i średnich zarobkach.
„Ludzie są zszokowani, gdy dowiadują się, że bogaci nie płacą podatków powyżej górnego limitu (168 tysięcy)” – mówi Monique Morrisey, ekonomistka w Economic Policy Institute.
Ale próby podniesienia podatków na ten cel tylko dla najbogatszych nie powiodły się. Eksperci uważają, że konieczna jest zmiana tej polityki i wprowadzenie podwyżki dla wszystkich. „Ludzie chętnie zapłacą więcej, gdy zobaczą, że przyniesie in to konkretne korzyści” – uważa Morrisey.
Sondaże pokazują, że większość Amerykanów popiera podniesienie podatków, aby zapewnić sobie prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a tylko 31 procent opowiadałoby się za cięciami wypłat. Ponadto, uważają eksperci, Kongres powinien rozważyć rozszerzenie kategorii dochodów opodatkowanych dla Social Security, w tym dochodów z inwestycji.
Kwestia cięć
Jeśli jednak podwyżki podatków okażą się politycznie niemożliwe, konieczne będzie rozważenie ograniczeń w świadczeniach. Nie muszą one jednak dotyczyć wszystkich. Cięcia mogłyby dotknąć głównie najbogatszych beneficjentów, a nowo pozyskane środki mogłyby być skierowane na wsparcie osób najbardziej zagrożonych ubóstwem, takich jak wdowy, wdowcy czy dzieci.
Najlepszym rozwiązaniem byłoby połączenie podatków i cięć, na przykład zniesienie limitu dochodów podlegających opodatkowaniu i nieznaczne podwyższenie podatków dla wszystkich, przy jednoczesnym ograniczeniu wypłat dla najzamożniejszych. To rozwiązanie gwarantowałoby wypłacalność programu przez długie lata.
Social Security to program, który ma zapewnić, że żaden jego beneficjent nie spadnie poniżej granicy ubóstwa, zwłaszcza osoby starsze i niepełnosprawne, które mają ograniczone możliwości zarobkowania. Jest to cel, na który warto wydać więcej pieniędzy i większość Amerykanów się na to zgadza. Wszystko teraz w rękach polityków.
rj
