W obliczu zbliżających się wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych, w których sondaże pokazują na wyrównane szanse obydwojga kandydatów - Kamali Harris i Donalda Trumpa, wielu obserwatorów zadaje sobie pytanie: czy warto w ogóle wierzyć sondażom przedwyborczym? Ostatnie lata przyniosły szereg błędów w branży badań opinii publicznej, ale jednocześnie doprowadziły do znaczących zmian i ulepszeń w metodologii sondaży.
Lekcje z przeszłości
Błędy sondażowe z lat 2016 i 2020 mocno zachwiały zaufaniem do badań opinii publicznej w USA. W obu tych wyborach wiele sondaży nie doceniło poparcia kandydatów partii republikańskiej, w tym Donalda Trumpa. Te niepowodzenia ujawniły rzeczywiste ograniczenia sondaży, ale również zapoczątkowały proces intensywnych prac nad poprawą ich jakości.
Warto zauważyć, że w wyborach śródokresowych, czyli w połowie kadencji prezydenckiej w 2018 i 2022, sondaże wypadły znacznie lepiej. Niemniej jednak, wiele osób pozostaje sceptycznych co do zdolności sondaży do dokładnego odzwierciedlenia preferencji politycznych społeczeństwa.
Zmiany w metodologii
Od 2016 roku nastąpiły znaczące zmiany w sposobie przeprowadzania sondaży. Większość organizacji badawczych zmodyfikowała swoje metody, a proces ten wciąż trwa. Jedną z kluczowych zmian jest przejście od sondaży telefonicznych do metod online lub kombinacji różnych technik, w tym ankiet internetowych, pocztowych i telefonicznych.
Ponadto, zwiększyła się liczba firm i organizacji przeprowadzających sondaże. Jednocześnie wzrosło wykorzystanie niedrogich metod doboru próby typu opt-in, choć należy pamiętać, że badania wykorzystujące te metody mogą generować dwukrotnie większe błędy.
Wyzwania związane z Donaldem Trumpem
Istotnym czynnikiem wpływającym na dokładność sondaży jest obecność Donalda Trumpa jako kandydata. Badania wykazały, że sondaże były mniej dokładne, gdy Trump znajdował się na karcie do głosowania (2016 i 2020), natomiast wypadały lepiej w wyborach śródokresowych 2018 i 2022, gdy go tam nie było.
Eksperci wskazują na dwa główne powody tego zjawiska. Po pierwsze, Trump jest popularny wśród osób, które zwykle nie głosują w wyborach śródokresowych, ale mobilizują się, gdy on kandyduje. Po drugie, w erze Trumpa republikanie stali się nieco mniej skłonni do udziału w sondażach niż demokraci, co prowadzi do tzw. "partisan nonresponse bias" (stronniczości wynikającej z nieodpowiadania na sondaże wśród zwolenników jednej partii).
Margines błędu
Ważne jest, aby pamiętać, że rzeczywisty margines błędu w sondażach jest często około dwukrotnie większy niż ten raportowany. Typowy sondaż wyborczy na próbie około 1 000 osób ma raportowany margines błędu próby wynoszący plus minus 3 punkty procentowe. Jednak badania pokazują, że średni całkowity błąd w szacunkach może być nawet dwukrotnie wyższy. Sondaże mogą więc nie być wystarczająco precyzyjne, aby wskazać zwycięzcę w przypadku bardzo wyrównanego wyścigu wyborczego.
Wpływ prognoz na zachowania wyborcze
Warto również pamiętać o potencjalnym wpływie sondaży i prognoz wyborczych na zachowania wyborców. Badania sugerują, że gdy opinia publiczna jest informowana o bardzo wysokim prawdopodobieństwie zwycięstwa jednego z kandydatów, może to zniechęcić część potencjalnych wyborców do głosowania.
Sondaże ogólnokrajowe a system elektorski
Mimo że sondaże ogólnokrajowe dają szeroki obraz preferencji całego społeczeństwa amerykańskiego, to wynik wyborów prezydenckich w USA jest determinowany przez system Kolegium Elektorskiego, działający na poziomie stanowym. Oznacza to, że kandydat z największym poparciem w skali kraju nie zawsze zostaje prezydentem, co pokazały wybory w 2000 i 2016 roku.
Wierzyć, czy nie?
W kontekście wyborów 2024, gdzie o prezydenturę ubiegają się Kamala Harris i Donald Trump, a sondaże wskazują na wyrównaną walkę, sugerowanie się przewagą w wysokości 2-3 punktów procentowych nie jest wskazane. Ale nawet jeśli nie zawsze są w stanie precyzyjnie przewidzieć wynik, sondaże nadal dostarczają cennych informacji o nastrojach społecznych, kluczowych kwestiach dla wyborców, a także trendach.
Ostatecznie, sondaże są jednym z wielu narzędzi służących do zrozumienia dynamiki wyborczej. Powinny być analizowane w szerszym kontekście, wraz z innymi wskaźnikami.
rj
